Việt Nam là nơi có nhiều loài cây quý hiếm và có giá trị kinh tế cao. Trong số đó, thông hai lá dẹt được coi là một trong những loài cây thân gỗ đặc biệt, thu hút sự chú ý và tìm hiểu của nhiều người. Thông hai lá dẹt, với tên khoa học là Ducampopinus krempfii, thuộc họ thông (Pinaceae), là loài cây đặc hữu của Việt Nam.
Đây là một loài thông cổ, nổi bật với hai lá dẹt hình lưỡi kiếm. Trên toàn thế giới, nó chỉ xuất hiện duy nhất ở Việt Nam và có sự phân bố hạn chế tại các khu vực Lâm Đồng (vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà, huyện Lạc Dương), Khánh Hòa (khu vực Khánh Vĩnh, khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà) và Chư Yang Sin (Đắk Lắk).
Thông hai lá dẹt phát triển rất chậm, với tốc độ tăng trưởng đường kính khoảng 1mm mỗi năm. Nếu cây có đường kính đạt 2,5m, thì tuổi thọ của nó có thể lên tới 1.000 năm. Loài cây này thường sinh sống ở độ cao từ 1.200 đến 2.000m.
Với nguồn gen quý hiếm, thông hai lá dẹt đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học và duy trì hệ sinh thái rừng. Tuy nhiên, chúng đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng do nhiều nguyên nhân, như khai thác rừng bừa bãi và biến đổi khí hậu.
Tại Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà (huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng) có một cây thông 2 lá dẹt quý hiếm, có tuổi thọ lên đến 1.100 năm. Người K’Ho, Lạch, Cil bản địa coi cây này như “cây thần linh,” do đó nó được bảo vệ nghiêm ngặt và không được xâm phạm.
Chu vi gốc của cây thông này đạt tới 7,3 mét, cần đến 7 người ôm mới đủ. Đặc biệt, phần rễ của cây đã lan rộng qua hàng nghìn năm, tạo thành những hang hốc bí ẩn bên dưới. Lớp mùn dày hàng mét xung quanh cũng chứng minh sự phong phú và lâu đời của gốc cây này.
Ngoài thông 2 lá dẹt từ thời cổ đại, Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà còn sở hữu khoảng 2.077 loài thực vật có mạch, 131 loài thú, 304 loài chim, 15 loài hạt trần và 302 loài lan. Nơi đây cũng được công nhận là một trong 221 vùng chim quan trọng trên thế giới, nằm trong vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển thế giới Langbiang và là Vườn di sản ASIAN.
Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà đang triển khai kế hoạch quản lý rừng bền vững và đề án phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng để trình UBND tỉnh Lâm Đồng phê duyệt. Kế hoạch này không chỉ phát triển du lịch sinh thái mà còn gắn liền với an sinh cộng đồng, đảm bảo rằng cộng đồng người dân tộc thiểu số bản địa cũng được hưởng lợi từ các hoạt động này.
Hằng
