Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ 1/8, quy định 6 trường hợp Nhà nước thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ) đã cấp cho người dân.
Theo khoản 2 Điều 152 Luật Đất đai 2024, Nhà nước thu hồi sổ đỏ đã cấp trong các trường hợp cụ thể.
6 trường hợp sổ đỏ đã cấp sẽ bị thu hồi
Trường hợp 1, Nhà nước sẽ thu hồi sổ đỏ nếu toàn bộ diện tích đất ghi trong đó bị thu hồi.
Trường hợp 2, khi người dân thực hiện cấp đổi sổ đỏ.
Trường hợp 3, người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất mà phải cấp mới sổ đỏ thì sổ cũ bị thu hồi.
Trường hợp 4, sổ đỏ đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai tại thời điểm cấp sổ đỏ.
Trường hợp 5, sổ đỏ đã cấp bị Tòa án có thẩm quyền tuyên hủy.
Trường hợp 6, đấu giá, giao quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất theo yêu cầu của Tòa án, cơ quan thi hành án mà người phải thi hành án không nộp sổ đỏ đã cấp.
So với Luật Đất đai 2013, luật mới bổ sung hai trường hợp 5 và 6.
Quy định việc thu hồi giấy chứng nhận đã cấp
Luật Đất đai 2024 quy định, với sổ đỏ cấp sai quy định, trường hợp tranh chấp đã có bản án, quyết định của tòa có hiệu lực thi hành, trong đó có nội dung thu hồi sổ đỏ đã cấp thì thực hiện theo bản án.
Trường hợp cơ quan thanh tra kết luận sổ đỏ đã cấp không đúng quy định thì cơ quan có thẩm quyền xem xét, nếu kết luận thanh tra đúng thì thu hồi; nếu xác định sổ đỏ cấp đúng thì thông báo lại cho cơ quan thanh tra.
Khi cơ quan nhà nước phát hiện sổ đỏ đã cấp không đúng quy định thì thông báo cho người sử dụng đất biết lý do và thu hồi.
Nếu người sử dụng đất phát hiện sổ đỏ cấp không đúng thì kiến nghị đến cơ quan có thẩm quyền để xem xét thu hồi.
Sổ đỏ cấp sai quy định sẽ không bị thu hồi nếu người được cấp đã chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo pháp luật đất đai. Việc xử lý thiệt hại do cấp sổ đỏ sai quy định sẽ thực hiện theo bản án, quyết định của tòa án.
Ngoài ra, việc thu hồi sổ đỏ chỉ thực hiện khi có bản án, quyết định của tòa án đã được thi hành hoặc văn bản kiến nghị của cơ quan thi hành án, trong đó có yêu cầu thu hồi giấy chứng nhận đã cấp.
Nếu nhà nước thu hồi sổ đỏ nhưng chủ đất không giao nộp thì cơ quan có thẩm quyền sẽ quyết định hủy sổ đỏ đã cấp.
Luật mới cũng quy định, cơ quan cấp sổ đỏ có trách nhiệm đính chính nếu có sai sót về thông tin của người được cấp so với thông tin tại thời điểm đính chính. Sổ đỏ sai sót thông tin thửa đất, tài sản gắn liền với đất so với hồ sơ kê khai đăng ký đất đai đã được kiểm tra xác nhận hoặc thể hiện trong văn bản của cơ quan có thẩm quyền, cũng sẽ được đính chính.
Thu hồi đất, ai sẽ được hưởng bồi thường?
Khoản 1 Điều 75 Luật Đất đai 2013 quy định rất rõ về điều kiện được bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
– Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm có sổ đỏ hoặc có đủ điều kiện để được cấp sổ đỏ, trừ trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều 77 của Luật Đất đai 2013.
– Người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam mà có sổ đỏ hoặc có đủ điều kiện được sổ đỏ mà chưa được cấp.
– Trường hợp đất thu hồi khi chưa có sổ đỏ vẫn được bồi thường gồm: Đất nông nghiệp sử dụng trước 1.7.2014; người sử dụng đất trực tiếp sản xuất nông nghiệp.
