Bạn đã bao giờ nghe đến một đặc sản Quảng Trị có cái tên lạ lẫm, trước đây chẳng ai biết đến, nay lại trở thành món ngon nức tiếng khắp vùng? Bí mật nằm ở hương vị độc đáo, càng ăn càng mê, khiến ai đã thử một lần là nhớ mãi.
Vẹm xanh, được biết đến với tên khoa học là Perna viridis, là một loài nhuyễn thể thuộc họ nhuyễn thể hai mảnh, phân bố rộng rãi trên các vùng biển toàn cầu. Loài này chủ yếu xuất hiện dọc theo các bờ biển của khu vực châu Á – Thái Bình Dương và New Zealand. Tại Việt Nam, vẹm xanh thường được phát hiện ở vùng biển miền Trung, với số lượng lớn nhất tập trung tại tỉnh Quảng Trị.
Vẹm xanh, hay còn gọi là Perna viridis, có hình dáng tương tự như nghêu nhưng chiều dài lại lớn hơn. Đúng như tên gọi, vẹm xanh thường mang màu xanh dương hoặc xanh lá, và khi trưởng thành, vỏ của chúng chuyển sang đen hoặc nâu ánh. Lớp vỏ bên trong của vẹm xanh có màu trắng, óng ánh và thu hút.
Vẹm xanh, hay còn gọi là Perna viridis, có hình dáng tương tự như nghêu nhưng chiều dài lại lớn hơn
Theo người dân miền biển ở Quảng Trị, vẹm xanh có mặt quanh năm, nhưng từ đầu tháng 7 đến tháng 11 là thời điểm cao điểm khi chúng thường bám vào thân tàu đắm để sinh sản.
Vẹm xanh thường tạo thành từng cụm và bám chặt vào các ghềnh đá hoặc mảnh vỡ của tàu đắm. Để khai thác loài hải sản này, ngư dân thường chờ đến khi thủy triều xuống, sau đó tiếp cận các xác tàu. Họ sử dụng dao nhọn để tách từng cụm vẹm ra khỏi bề mặt mà chúng bám vào. Vào khoảng 5 giờ sáng, ngư dân trang bị kính lặn, dao và găng tay, rồi chèo thuyền ra điểm lặn cách bờ khoảng 200 mét để tìm kiếm vẹm bám vào các kè đá ngầm. Sau khoảng 3 giờ đồng hồ lặn, anh có thể thu hoạch khoảng 40 kg vẹm xanh, tiếp theo là làm sạch chúng để bán cho các thương lái hoặc đưa vào chợ, theo lời chia sẻ của anh Chinh, một ngư dân dày dạn kinh nghiệm, chia sẻ.
Vẹm xanh thường tạo thành từng cụm và bám chặt vào các ghềnh đá hoặc mảnh vỡ của tàu đắm
Anh Chinh cũng cho biết, mùa khai thác vẹm xanh chỉ kéo dài vài tháng, và khi có gió lớn hoặc sóng biển mạnh, việc thu hoạch sẽ gặp nhiều khó khăn. Người thợ lặn thường phải mặc đồ lặn chuyên dụng để giữ ấm trong thời gian dài dưới nước.
Trước đây, vẹm xanh chỉ được người dân địa phương chế biến thành món ăn dân dã, nhưng hiện nay, chúng đã trở thành đặc sản nổi tiếng. So với các hải sản khác như ngao hay sò, vẹm xanh có mức giá cao hơn, được bán tại các cửa hàng hải sản và trên các sàn thương mại điện tử với giá khoảng 100.000 đồng/kg cho loại nguyên vỏ, và gấp đôi cho loại đã tách ruột.
Vẹm xanh thường tạo thành từng cụm và bám chặt vào các ghềnh đá hoặc mảnh vỡ của tàu đắm
Khi vẹm xanh được thu hoạch, chúng sẽ được chà sạch lớp vỏ bên ngoài bằng bàn chải để loại bỏ bụi bẩn, và sau đó ngâm trong nước sạch khoảng 1 – 2 giờ để loại bỏ bùn đất và cặn bẩn trước khi chế biến.
Vẹm xanh không chỉ có vị ngọt, thơm ngon mà còn chứa nhiều giá trị dinh dưỡng, đặc biệt giàu protein, khoáng chất và các nguyên tố vi lượng. Các món ăn từ vẹm xanh vô cùng đa dạng, bao gồm nướng phô mai, hấp sả, và xào sả ớt. Hiện nay, các món ăn từ vẹm xanh rất được ưa chuộng tại các nhà hàng và quán ăn ven biển, thu hút du khách thưởng thức hương vị đặc trưng của vùng biển miền Trung.
