(Xem lại phần 1 tại đây)
Sơ đồ 3 hậu vệ thực chất không có gì quá mới mẻ. Tuy nhiên, nó được nâng lên một tầm cao mới bởi cái tên Antonio Conte. Những gì chiến lược gia 47 tuổi này đã làm được tại Juventus, tuyển Italia và bây giờ là Chelsea đã nói lên mức độ thành công của chiến thuật này.
Chelsea mùa giải 2016/17 từng có thời điểm sa sút thảm hại, đỉnh điểm là thất bại 0-3 trước Arsenal. Đó là trận đấu mà đội chủ sân Stamford Bridge bị lép vế hoàn toàn. Arsenal chơi thứ bóng đá mạnh mẽ nhưng vô cùng cuốn hút và hiệu quả, trong khi Chelsea thì đá như gà mắc tóc. Chứng kiến lối chơi bệ rạc của các học trò, Conte biết mình phải quay lại thứ bóng đá sở trường của mình.
HLV người Italia dẹp bỏ sơ đồ 4-1-4-1, thay vào đó ông thúc ép các học trò tập làm quen với chiến thuật mới: 3-4-2-1. Người Anh có phần bất ngờ và đặt nhiều mối hoài nghi, tuy nhiên Chelsea trải qua chuỗi 11 thắng lợi liên tiếp, chưa thua trận nào và chỉ để thủng lưới 2 bàn tính đến lúc này. Một thành tích hết sức thuyết phục.
3-4-2-1 cho phép các cầu thủ linh hoạt trong lối chơi. Điểm nhấn quan trọng nhất chính là hai cầu thủ chạy cánh (Wing-back), vừa chịu trách nhiệm phòng ngự, vừa sẵn sàng tham gia tấn công. Marcos Alonso và Victor Moses đã làm quá tốt nhiệm vụ của mình. Ngoài ra, cũng phải nói đến sự thăng hoa của những Diego Costa, Eden Hazard trên hàng công và N’Golo Kante ở hàng tiền vệ. Càng chơi, Chelsea càng cho thấy sự kết dính.
Nên nhớ, không phải bất kì HLV nào cũng có thể áp dụng thuần phục sơ đồ 3-4-3 (hoặc 3-5-2) tại Ngoại hạng Anh. Brendan Rodgers và Louis van Gaal từng là những kẻ bại trận gần nhất. Liverpool và Manchester United vì thế cũng thất bại thảm hại. Bóng đá Anh đòi hỏi các đội phải có sự linh hoạt tức thì, không có chỗ cho các thử nghiệm. Một HLV của bất kì đội bóng lớn nào cũng chịu áp lực thành tích, từ đó dẫn đến việc lựa chọn lối chơi tránh mang lại rủi ro nhiều nhất. Đó là lý do vì sao sơ đồ 3 hậu vệ bị khai tử trước khi Conte xuất hiện.
Ngoài Chelsea, Manchester City của Pep Guardiola cũng đã thử nghiệm sơ đồ này tại Ngoại hạng Anh. Tuy nhiên nếu xét về mức độ thành công, có lẽ ông thầy người TBN không sánh bằng người đồng nghiệp tại Stamford Bridge. Man City thiếu đi những “chất liệu” cần thiết khi Pep đã quen với việc cầm hàng loạt ngôi sao trong đội hình. Với một tập thể có nhiều xáo trộn trong mùa Hè vừa qua, Pep cũng chẳng muốn mang rủi ro đến cho mình. Những màn trình diễn nghèo nàn trước Sunderland và Leicester City là minh chứng rõ nét nhất.
Vượt ra ngoài biên giới nước Anh, đội tuyển xứ Wales cũng là bất ngờ thành công với sơ đồ 3-4-2-1 cùng vị HLV vô cùng quyết đoán, Chris Coleman. Chiến lược gia 46 tuổi này tạo điều kiện tối đa cho ngôi sao sáng giá nhất, Gareth Bale được thi đấu tự do, tận dụng khả năng đi bóng, kiến tạo và dứt điểm đa dạng của cầu thủ Real Madrid. Ngoài ra, Aaron Ramsey trở lại với vị trí tiền vệ tấn công quen thuộc. Cùng với đó là hàng thủ được xây dựng vô cùng chắc chắn và luôn án ngữ theo số đông trước khung thành. Xứ Wales gây bất ngờ với cả châu Âu khi góp mặt đến Bán kết. Sau giải đấu, cả tập thể này biết được mình đã đi đúng hướng khi lựa chọn một “chất liệu” phù hợp với từng cá nhân đang sở hữu.
2016 là năm đáng nhớ của những sơ đồ kiểu mẫu (4-4-2, 3-4-3…) vốn chỉ hay xuất hiện trong sách giáo khoa. Nhờ những khối óc chiến thuật vô cùng tinh tế, bóng đá ngày nay đem đến nhiều cung bậc cảm xúc và nét đặc trưng riêng biệt cho từng đội.
Chiêm ngưỡng thành công của xứ Wales tại EURO 2016: