Đối với người Việt Nam và các quốc gia châu Á khác, đũa không chỉ là dụng cụ cần thiết trong văn hóa ăn uống mà còn là một phần không thể tách rời trong bữa cơm hàng ngày.
Thị trường hiện nay đa dạng với nhiều loại đũa, tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng đũa được sử dụng lâu dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Cụ thể, những đôi đũa đã qua sử dụng lâu hơn 6 tháng có thể có nguy cơ nấm mốc cao hơn tới 30% so với những đôi đũa mới hoặc những đôi chỉ sử dụng trong vòng dưới 3 tháng.
Loại đũa nguy cơ nhiễm khuẩn cao nhất
Một nghiên cứu từ Đài Loan (Trung Quốc) đã đánh giá vệ sinh của bốn loại đũa phổ biến bao gồm đũa làm từ tre, nhựa, gỗ và inox. Phát hiện cho thấy đũa inox là loại ít vi khuẩn nhất, do đó là sự lựa chọn sạch sẽ hơn.
Cả đũa tre và đũa nhựa đều chứa lượng vi khuẩn tương tự nhau với 350 và 310 vi khuẩn tương ứng, cả hai đều vượt qua mức tiêu chuẩn cho phép là 200. Trong khi đó, đũa gỗ cho thấy mức vi khuẩn cao nhất, đạt 600, nhiều hơn 3,3 lần so với giới hạn an toàn.
Điều này được làm rõ hơn thông qua nghiên cứu của Hội đồng Người tiêu dùng Thượng Hải, khi họ thu thập và kiểm tra 200 đôi đũa từ các hộ gia đình đã qua sử dụng và 660 đôi đũa mới.
Các loại đũa được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như tre, gỗ, inox, melamine và các hợp kim. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng đũa làm từ tre và gỗ có bề mặt không chắc chắn, với các khe nứt và vân gỗ rõ ràng, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng đũa làm từ tre và gỗ có bề mặt không chắc chắn tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm mốc phát triển
Đáng chú ý, đũa đã được sử dụng quá 6 tháng thường chứa nấm mốc cao hơn 30% so với những đôi mới hoặc đã sử dụng dưới 3 tháng.
Một số người tin rằng chỉ cần rửa sạch đũa là có thể loại bỏ nấm mốc, nhưng thực tế chỉ loại bỏ được phần nấm mốc hình thành bên ngoài, trong khi mạng lưới sợi nấm bên trong vẫn còn và có thể đã sản sinh ra chất độc.
Theo một khảo sát từ Phòng thí nghiệm Vi sinh của Bệnh viện Nhân dân tỉnh Liêu Ninh (Trung Quốc), nếu việc vệ sinh đũa không được thực hiện cẩn thận, chúng có thể trở thành nguồn gốc của các loại vi khuẩn nguy hiểm như Helicobacter pylori và Salmonella, gây ra các bệnh như viêm loét dạ dày và áp xe gan.
Bên cạnh đó, việc không vệ sinh đũa đúng cách cũng tạo điều kiện cho sự phát triển của vi khuẩn E. coli và Listeria, gây ra các triệu chứng như đau bụng, nôn mửa và buồn nôn.
Trong điều kiện thuận lợi, số lượng vi khuẩn có thể tăng gấp đôi chỉ sau 20 phút. Sự tồn tại của vi khuẩn trên đũa có thể gây ra sự lây lan chéo khi chia sẻ hoặc sử dụng chúng trong các món ăn khác nhau.
Các chuyên gia y tế khuyên rằng việc khử trùng đũa nên được thực hiện hàng tuần và thay đũa mới sau mỗi 6 tháng sử dụng để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn.
Các chuyên gia y tế khuyên rằng việc khử trùng đũa nên được thực hiện hàng tuần và thay đũa mới sau mỗi 6 tháng
Đũa inox và đũa nhựa cũng gây độc nếu không dùng đúng
Dù là đũa inox hay melamine, cả hai đều không thấm nước hay dễ bị mốc nhưng vẫn cần được làm sạch cẩn thận để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, cũng như tránh khả năng tiết ra các chất độc.
Theo ông Xie Jieyang, một nhà hóa học tại Đại học Quốc gia Đài Loan, việc dùng miếng rửa bằng kim loại cho đũa inox có thể gây trầy xước, từ đó tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và làm giảm tính năng chống gỉ sét của đũa. Ông khuyến cáo sử dụng miếng rửa mềm để vệ sinh và thay thế đũa inox ngay khi có dấu hiệu hỏng hóc, nhằm hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn.
Dù là đũa inox hay melamine, cả hai đều không thấm nước hay dễ bị mốc nhưng vẫn cần được làm sạch cẩn thận để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn
Đối với đũa melamine, mặc dù có vẻ ngoài bắt mắt và giá cả phải chăng, chúng có thể giải phóng các chất có hại cho gan và thận khi tiếp xúc với nhiệt độ cao. Cùng với đó, nếu không được làm sạch đúng cách, vi khuẩn có thể sinh sôi nảy nở và các chất độc hại có thể rơi vào thức ăn, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng từ khó thở, tổn thương hệ thần kinh, đến suy giảm chức năng gan và thận, thậm chí ung thư.
Tóm lại, việc chọn và bảo quản đũa đúng cách là rất quan trọng trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm và sức khỏe cho người sử dụng.
