Thay vì làm nông nghiệp theo hướng truyền thống, mô hình trồng sen kết hợp nuôi thả cá đã giúp nông dân Bắc Giang phát triển kinh tế.
Vào năm 2019, trong một dịp tình cờ xem chương trình truyền hình, ông Thi, một nông dân sinh sống tại Phường Tăng Tiến, thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, đã phát hiện ra mô hình kết hợp giữa trồng sen và nuôi cá có thể mang lại lợi nhuận kinh tế đáng kể.
Ông Thi nảy ra ý tưởng mang cây sen về trồng trên mảnh ruộng 3,5ha vốn đang nuôi thả cá của gia đình. Với quyết tâm thực hiện, ông đã tìm mua giống và đi nhiều nơi để học hỏi kinh nghiệm về mô hình trồng sen kết hợp nuôi cá đồng.
Ban đầu, gia đình ông Thi chỉ áp dụng mô hình này trên diện tích 3,5ha. Tuy nhiên, nhờ hiệu quả kinh tế cao, hiện nay diện tích đã được mở rộng lên tới 7ha, kết hợp cả nuôi cá đồng và trồng sen.
Nhờ hiệu quả kinh tế cao, hiện nay diện tích đã được mở rộng lên tới 7ha, kết hợp cả nuôi cá đồng và trồng sen
Sen là loại cây dễ trồng, ít tốn công chăm sóc, chỉ cần chi phí ban đầu cho việc xuống giống, sau đó chỉ cần chăm sóc và bón phân là có thể thu hoạch.
Đầu vụ, hạt sen có giá khoảng 40.000-50.000 đồng/kg, hoa sen và bát sen non có giá từ 20.000-30.000 đồng mỗi bó 10 bông.
Mỗi hecta trồng sen cho thu hoạch trên 2 tấn hạt, ngoài ra việc nuôi cá kết hợp có thể mang lại khoảng 7-8 tấn cá mỗi năm trên mỗi hecta.
Với quy mô hiện tại, thu nhập từ việc trồng sen kết hợp nuôi cá đạt khoảng 120-150 triệu đồng mỗi hecta, mang lại hiệu quả kinh tế cao gấp 5 lần so với việc cấy lúa thông thường cho gia đình ông Thi.
Thu nhập từ việc trồng sen kết hợp nuôi cá đạt khoảng 120-150 triệu đồng mỗi hecta
Để đảm bảo sen phát triển đều và đạt năng suất cao, người dân cần lưu ý trồng sen đúng thời vụ, thường bắt đầu từ tháng 2 và sau khoảng 4-6 tháng có thể thu hoạch.
Trong quá trình chăm sóc, cần chú ý cắt tỉa các lá bị sâu bệnh và lá vô hiệu để giảm bớt lượng phân bón cần thiết và tập trung dinh dưỡng cho hoa và đài sen.
Việc thu hoạch cũng cần thực hiện đúng thời điểm, tùy theo nhu cầu thu hoa, bát non hay hạt già mà lựa chọn thời gian thu hoạch phù hợp để đảm bảo chất lượng và năng suất.
Ông Đỗ Văn Thi chia sẻ: “Chăm sóc sen kết hợp thả cá cần chú ý đến sâu ăn lá sen, thường xuất hiện từ tháng 2 khi cây sen ra lá non và lá chưa vươn cao trên mặt nước, kéo dài khoảng 2 tháng. Để diệt trừ sâu này, cần tránh sử dụng thuốc bảo vệ thực vật vì có thể ảnh hưởng đến cá, thay vào đó có thể dùng phương pháp thủ công bắt sâu bằng tay.”
Chăm sóc sen kết hợp thả cá cần chú ý đến sâu ăn lá sen, thường xuất hiện từ tháng 2 khi cây sen ra lá non và lá chưa vươn cao trên mặt nước
Chính quyền địa phương và các đơn vị chuyển giao kỹ thuật như Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp thị xã Việt Yên và cán bộ Khuyến nông thị xã Việt Yên (tỉnh Bắc Giang) đã tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Họ khuyến khích người dân thực hiện mô hình trồng sen kết hợp nuôi cá với sự thận trọng và nắm vững kỹ thuật chăm sóc.
Hiện nay, thị xã Việt Yên có khoảng gần 50ha trồng sen, tập trung ở các phường Tăng Tiến và Quang Châu. Diện tích trồng sen kết hợp nuôi cá gần 10ha. Các loại cá thường được nuôi là cá trắm cỏ và cá chép, nuôi ở tầng nước mặt với mật độ thấp, do đó năng suất cá không cao như trong ao hồ thông thường. Tuy nhiên, mô hình này giúp nâng cao giá trị kinh tế trên cùng một diện tích đất.
Bà Nguyễn Thị Huệ, cán bộ phụ trách nông nghiệp tại Tăng Tiến, Việt Yên, chia sẻ: “Việc kết hợp trồng sen và nuôi cá đã mang lại diện mạo mới xanh, sạch, đẹp cho đồng quê tại thị xã Việt Yên. Mô hình này không chỉ phát triển kinh tế hộ gia đình mà còn mở ra triển vọng cho du lịch sinh thái. Người dân địa phương đang rất quan tâm và có kế hoạch mở rộng mô hình trong thời gian tới.”
