Theo quy định người dân trong độ tuổi phải có giấy tờ tùy thân là căn cước hoặc căn cước công dân còn giá trị nhưng mỗi người chỉ được dùng bản mới nhất.
Quy định về việc thu hồi căn cước, căn cước công dân bản cũ khi đi xin cấp mới, cấp đổi
Căn cước hay Căn cước công dân là giấy tờ tùy thân mà công dân có quyền và nghĩa vụ phải làm để dùng chúng để chứng minh nhân thân. Khi Luật căn cước ra đời thì người dân được cấp căn cước thay cho bản Căn cước công dân khi có nhu cầu, hoặc người đi làm mới đi cấp đổi thì sẽ được cấp bản Căn cước, không còn bản căn cước công dân trước đây.
Khoản 3 Điều 21 Nghị định Nghị định 70/2024 thì: “Trường hợp cấp đổi thẻ Căn cước công dân sang thẻ Căn cước hoặc cấp đổi thẻ căn cước thì người tiếp nhận có trách nhiệm thu lại chứng minh nhân dân, thẻ Căn cước công dân, thẻ căn cước đang sử dụng”.
Như vậy người dân khi đi làm căn cước, xin cấp đổi thì phải nộp lại căn cước hoặc căn cước công dân bản cũ đang dùng cho cán bộ thực hiện, trừ trường hợp bị mất thì trình báo với cán bộ và thực hiện các thủ tục để được cấp lại Căn cước theo quy định. Điều này cũng cho thấy công dân chỉ được sử dụng bản Căn cước, căn cước công dân được cấp mới nhất chứ không được dùng song song bản mới bản cũ, hoặc đã được cấp bản mới mà lại vẫn dùng bản cũ là không phù hợp.
Việc cố tình không nộp bản căn cước, căn cước công dân cũ khi đi cấp đổi cấp lại là vi phạm
Hình thức xử phạt khi không nộp căn cước, căn cước công dân cũ
Trước đây theo điểm b khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021 thì phạt tiền 300.000 – 500.000 đồng đối với hành vi không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
Như vậy khi đi cấp đổi cấp lại mà không nộp bản căn cước, căn cước công dân cũ (trừ tường hợp bị mất) thìcó thể sẽ bị xử phạt hành chính nếu bị phát hiện là cố tình không nộp bản cũ.
Gần đây Bộ công an đã hoàn thiện dự thảo để sửa đổi bổ sung Nghi nghị định 144/2021 về vi phạm quy định về cấp, quản lý, sử dụng thẻ Căn cước, thẻ căn cước hoặc căn cước điện tử. Cụ thể, dự thảo cũng đề xuất mức phạt đối với hành vi không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước; cấp căn cước điện tử đang được đề xuất là phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đến 500.000 đồng.
Trên thực tế khi công dân tới trụ sở công an xin cấp đổi cấp mới để làm căn cước, xin cấp đổi cấp mới mà không nộp bản cũ và bị phạt hiện cố tình không nộp thì có thể bị xử phạt theo quy định. Còn nếu công dân bị mất thì khai báo với cán bộ bị mất để được hướng dẫn thực hiện. Điều này không đồng nghĩa với việc công dân tới làm thủ tục xin cấp đổi cấp mới mà không mang theo bản cũ để nộp thì ngay lập tức sẽ bị phạt tiền.
