Cổ nhân đúc kết cách nhận diện ai là kẻ tiểu nhân và ai là người quân tử, ta có thể dựa vào một số điểm cụ thể sau đây:
Hành động khi không có người khác xung quanh:
Nhận diện kẻ tiểu nhân
Kẻ tiểu nhân thường hành động theo cảm tính, chỉ quan tâm tới lợi ích cá nhân mà không để ý tới tác động tới người khác.
Người quân tử giữ vững nguyên tắc và giá trị của mình dù không ai nhìn thấy, và luôn hành động dựa trên đạo đức và chân thành.
Đối xử với người khác khi có cơ hội:
Kẻ tiểu nhân có thể lợi dụng người khác để đạt được mục đích riêng mà không quan tâm tới hậu quả cho họ.
Người quân tử sẵn sàng giúp đỡ người khác mà không đòi hỏi bất cứ điều gì làm lại.
Phản ứng khi gặp khó khăn:
Kẻ tiểu nhân thường trốn tránh hoặc lợi dụng người khác khi gặp khó khăn, không chịu trách nhiệm.
Người quân tử chấp nhận trách nhiệm và sẵn sàng đối mặt với thử thách, không bỏ rơi người khác.
Đánh giá và nâng đỡ người khác:
Kẻ tiểu nhân thường chỉ nhìn vào những điểm yếu của người khác để tìm cách lợi dụng.
Người quân tử đánh giá và khuyến khích người khác dựa trên tiềm năng và sức mạnh của họ.
Hành động trong cuộc sống hàng ngày:
Kẻ tiểu nhân thường tạo ra những mối quan hệ bất lợi cho mình và tìm cách thay đổi lợi ích từ người khác.
Người quân tử xây dựng mối quan hệ dựa trên sự chân thành và sẵn sàng chia sẻ cũng như học hỏi từ người khác.
Với những điểm này, ta có thể dễ dàng nhận ra sự khác biệt giữa kẻ tiểu nhân và người quân tử. Người quân tử luôn đứng vững trên nguyên tắc đạo đức và hành xử chân thành, trong khi kẻ tiểu nhân thường hành động theo cảm tính và chỉ quan tâm tới lợi ích cá nhân mà không để ý tới hậu quả cho người khác.
