Loại quả giống quả xoài, xưa bị chê vứt bỏ nay lại thành đặc sản người thành phố săn lùng

Loại quả này xưa kia thường bị vứt bỏ vì vị chua, không ngon như xoài nhưng nay chúng lại được nhiều người săn lùng.

Giống xoài mà không phải xoài

Trước đây ở những làng quê thì xây quéo hay còn gọi cây muỗm mọc rất nhiều. Chúng có dáng lá, dáng quả tương tự quả xoài nhưng cây thì cao to hơn, lá dài hơn còn quả lại nhỏ hơn quả xoài. Quả quéo có vị chua gắt hơn xoài nên hay bị chê bị vứt bỏ, chỉ trẻ con ăn vặt vụng cha mẹ mới đi bứt quéo về chấm muối. Hầu hết những cây quéo để lấy bóng mát, quả rụng đầy gốc bị bỏ đi, trong khi xoài trở thành loài cây được người dân rào kín trong vườn để giữ quả.

Quả quéo có tên  khoa học là Mangifera foetida Lour, là một loài thực vật thuộc họ Đào lộn hột (Anacardiaceae). Thân của chúng thường to lớn. Cây quéo được tìm thấy tại các quốc gia Đông Nam Á như Indonesia, Malaysia, Myanmar, Singapore, Thái Lan, và Việt Nam…

Quéo đặc biệt có nhiều ở miền núi Tây Bắc. Mỗi năm quả quéo có 2 mùa: từ tháng 3 đến tháng 6 và từ tháng 10 đến tháng 11. Khi quả quéo chín thì chúng có ruột vàng, mọng nước có mùi thơm. Quéo trông hình dáng như lai giữa xoài và thanh trà, vì chúng to hơn thanh trà nhưng nhỏ hơn xoài và độ dày của quả dày hơn nên trông tròn hơn xoài. Quả quéo khi xanh có vị chua, chát rất khó ăn sống nhưng khi chín lại ngọt lịm và chứa rất nhiều nước vì phần thịt của chúng dày hơn hẳn. Khi chưa chín, loại quả này dùng để nấu canh hoặc muối chua, khi chín trở thành loại trái cây giải khát của trẻ con miền núi.

Từ quả hoang thành đặc sản

Nhiều cây quéo ở làng quê bị chặt bỏ sau khi đô thị hóa nông thôn, vì chúng to chiếm diện tích lại không được dùng nhiều. Chủ yếu trẻ con mới bứt quéo ăn. Hầu hết những cây quéo mọc dại, không phải được trồng như xoài. 

Ở miền núi thì quéo mọc ở bìa rừng nhưng gần đây do diện tích đất rừng bị thu hẹp nên loại quả này ngày một hiếm dần. Quả quéo gần đây được bán cho những người “thích ăn ký ức”. Nhiều người bất ngờ khi thấy lại quả quéo bởi hầu như chúng rất ít khi được xuất hiện trong sạp hoa quả hay ngoài chợ.

Người miền núi bây giờ vào rừng sâu hơn mới hái được quéo. Quả quéo xuất hiện ở một số chợ quê với giá 30.000-40.000 đồng một cân về thành phố thì giá cao hơn. Quéo xanh được dùng để nấu canh chua. Quéo chín được ăn như xoài.

Đặc biệt dân thành phố bây giờ lại thích những loại quả rừng vì cho rằng chúng tự nhiên và sạch nên khi quéo xuống phố thì lại thành đặc sản. Một số nơi quả quéo được bán giả 50-70.000 đồng mỗi cân, cao hơn nhiều lần với các loại xoài thông thường.