Không hút thuốc, vận động cơ thể thường xuyên, ngủ đủ giờ và chế độ ăn lành mạnh là các yếu tố then chốt để nâng cao sức khỏe và kéo dài thời gian sống, không phụ thuộc hoàn toàn vào di truyền học.
Trong bối cảnh tuổi thọ trung bình toàn cầu đang tăng, việc chú trọng đến sức khỏe trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Một số người tập trung vào việc làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể, trong khi người khác lại hướng đến y học cá nhân để giảm thiểu rủi ro sức khỏe.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí y khoa BMJ đã phân tích dữ liệu từ 353.742 người châu Âu từ năm 2006 đến 2010, theo dõi sức khỏe của họ đến năm 2021 để xác định ảnh hưởng của gen và lối sống đối với tuổi thọ. Nhóm nghiên cứu đã phân loại người tham gia dựa trên di truyền học và thói quen sống lành mạnh, bao gồm không hút thuốc, vận động thường xuyên, ăn uống cân đối, ngủ đủ giấc, duy trì trọng lượng cơ thể ổn định và tiêu thụ rượu điều độ.
Phát hiện chỉ ra rằng ngay cả những người có gen liên quan đến tuổi thọ ngắn cũng có thể cải thiện sức khỏe và kéo dài tuổi thọ bằng cách duy trì lối sống lành mạnh. Những người không duy trì thói quen lành mạnh có nguy cơ tử vong sớm cao hơn 78% so với người sống khỏe mạnh, trong khi những người có gen tuổi thọ ngắn nhưng sống lành mạnh vẫn có nguy cơ tử vong sớm hơn 21%. Tuy nhiên, việc duy trì lối sống lành mạnh có thể giảm 62% nguy cơ này.
Nghiên cứu cũng cho thấy việc duy trì một lối sống khỏe mạnh có thể tăng thêm 5,22 năm tuổi thọ cho những người có gen tuổi thọ ngắn so với những người không quan tâm đến lối sống của mình. Tiến sĩ Liz Williams, nhà dinh dưỡng học tại Viện Tuổi thọ Khỏe mạnh, Đại học Sheffield, Anh, không ngạc nhiên trước kết quả này và nhấn mạnh rằng dù không thể thay đổi gen, nhưng việc kiên trì với lối sống lành mạnh có thể giúp giảm thiểu tác động của gen đến sức khỏe và tuổi thọ.
Các yếu tố sống khỏe mạnh như không hút thuốc, hoạt động cơ thể, ngủ đủ giấc, và ăn uống cân đối được khuyến nghị như là nền tảng cho một cuộc sống dài lâu, khỏe mạnh. Nghiên cứu cũng đề xuất mức độ hoạt động thể chất phù hợp theo khuyến nghị của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ và một chế độ ăn giàu trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và cá, giảm thịt đỏ và chế biến.
Mặc dù việc giữ chỉ số khối cơ thể (BMI) trong khoảng từ 18,5 đến 30 và tiêu thụ rượu điều độ không được đưa vào “bộ yếu tố sống khỏe mạnh” của Hiệp hội Tim mạch Mỹ, béo phì và uống rượu quá mức vẫn là những nguy cơ sức khỏe lớn. Việc hạn chế rượu và duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý là “cực kỳ cần thiết” theo Tiến sĩ Williams. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ quan sát và không thể khẳng định thay đổi lối sống làm tăng tuổi thọ. Kết quả nghiên cứu cũng có thể không áp dụng cho tất cả các nhóm dân tộc do chỉ nghiên cứu trên người châu Âu.