Xác ướp trên đỉnh Volcan Llullaillaco
Vào năm 1999, tại đỉnh núi ngay biên giới Peru và Chile, xác ướp của 3 đứa trẻ Inca bị đóng băng được tìm thấy. Cơ thể được bảo quản hoàn hảo ở cái lạnh trên độ cao 6000m so với mặt nước biển. Theo nghiên cứu của nhà khảo cổ Johan Reinhard, họ đã hy sinh khoảng 5 thế kỷ trước.
Gần 2 thập niên sau, những khám phá khảo cổ đã tiết lộ câu chuyện và dạy con người về những bí mật bị chôn vùi dưới lớp bụi thời gian. Đó là những bài học về tổ tiên, truyền thống và giá trị văn hóa của mỗi quốc gia.
Điều quan trọng hơn, 3 xác ướp đã làm sáng tỏ sự thật đằng sau lời cáo buộc sử dụng chất kích thích của đội trưởng Peru, Paolo Guerrero.
Paolo Guerrero: Chặng đường World Cup gian nan
Mọi chuyện bắt đầu từ ly nước trà dính coca mà Guerrero uống hồi tháng 10 năm ngoái khi Peru có trận đấu với Argentina. Guerrero bị xét nghiệm dương tính doping và bị FIFA cấm thi đấu 1 năm nhưng anh vẫn khăng khăng không hề sử dụng chất cấm.
Điều này liên quan đến truyền thống 8000 năm của người Peru. Người dân ở đây thường dùng lá coca để uống. Họ thậm chí dùng nó để nhai hàng giờ. Việc tiêu thụ lá coca ở phần lớn các nước Nam Mỹ là hợp pháp vì nó có tác dụng như thuốc chữa bệnh sợ độ cao. Lá coca có một lượng chất kích thích nhẹ nhưng chỉ tương đương với 1 ly cafe hoặc 1 tách trà.
Nó khác xa với cocaine, sản phẩm của một quá trình điều chế phức tạp. Thế nhưng, không ai tin vào lời bao biện từ một loại lại thảo dược của người Peru. Một cốc nước, FIFA đủ cơ sở để khẳng định Guerrero sử dụng chất cấm.
Vượt qua vòng loại, Peru có mặt tại World Cup. Liên đoàn bóng đá đã làm mọi cách để giúp ngôi sao 34 góp mặt tại đấu trường thế giới. Các luật sư của anh đã mời nhà sinh hóa học hàng đầu của Brazil, LC Cameron từ Đại học Liên bang Rio de Janeiro để làm rõ vấn đề chất kích thích trong nước của Guerrero.
LC Cameron đã chứng minh nồng độ benzoylecgonine trong nước tiểu của Guerrero phù hợp với một người uống trà lá coca, chứ không phải uống cocaine. Chưa dừng lại ở đó, ông còn mời Charles Stanish, một nhà khảo cổ người Mỹ, đến từ Viện Nghiên cứu Cao cấp Đại học Nam Florida. Stanish đã giải thích rõ ràng về văn hóa của dân Peru trong việc sử dụng lá coca. Vì mùi vị khó phân biệt nên dễ nhầm lẫn với cocaine.
Quan trọng hơn hết, ông đã thí nghiệm trên 3 mẫu xác ướp được tìm thấy trên núi Volcan Llullaillaco 18 năm trước. Phân tích pháp y từ tóc xác ướp của đứa trẻ Inca hoàn toàn dương tính với benzoylecgonine, chất được tìm thấy trong nước tiểu của Guerrero.
Rõ ràng, xác ướp 5 thế kỷ trên núi không thể nào sử dụng cocaine khi chất này mới được sản xuất bởi nhà hóa học người Đức Albert Niemann năm 1859. Đây là bằng chứng xác thực để các luật sư bào chữa cho đội trưởng Peru. Bằng cách nào đó, FIFA đã giảm án cho Guerrero xuống còn 6 tháng.
Chưa kịp vui, Cơ quan phòng chống doping thế giới (WADA) lại kháng án đưa vụ việc ra Tòa án phân xử thể thao (CAS). Tổ chức cho rằng trong nước tiểu của Guerrero có nồng độ benzoylecgonine và anh phải chịu trách nhiệm cũng như bị phạt từ 1 đến năm.
Các luật sư của Guerrero đã đệ đơn kháng cáo, cho rằng lệnh cấm phải được bãi bỏ hoàn toàn. Nhưng vào tháng 5, một tháng trước World Cup, CAS đã quyết định ủng hộ Wada, lệnh cấm của Guerrero đã lên đến 14 tháng.
Các thủ quân của các đội tuyển cùng bảng C tại World Cup 2018 với Peru là Úc, Đan Mạch và Pháp cũng đã gửi thư lên FIFA xin “ân xá” cho Guerrero được dự World Cup rồi sau đó thụ án treo giò tiếp. Hiệp hội cầu thủ chuyên nghiệp toàn cầu cũng lên tiếng đề nghị xóa án cho Guerrero.
LĐBĐ Peru và chính phủ tiếp tục đệ đơn lên Tòa án ở Thụy Sĩ. Tòa án này đồng ý tạm thời gỡ lệnh cấm treo giò 14 tháng của CAS vừa áp dụng với Guerrero vì chưa có hiệu lực. Cuối cùng, anh được quyền dự World Cup. Sau giải đấu thì lệnh cấm mới có hiệu lực.