Lần đầu tiên trong lịch sử, một đội bóng Đông Nam Á lọt vào tới trận đấu cuối cùng của một giải đấu tầm cỡ châu lục. Và với việc loại các đội bóng lớn của châu Á (Australia, Syria, Iraq, Qatar) để đi đến trận chung kết gặp U23 Uzbekistan, đặc biệt là lối chơi và bản lĩnh trước các đối thủ mạnh, vượt qua những thời điểm khó khăn do đối thủ vươn lên dẫn bàn thắng trước, gay cấn đến nghẹt thở những lúc các cầu thủ trẻ của chúng ta đối đầu với đội bạn trên chấm đá luân lưu 11m…
Chúng ta hoàn toàn có niềm tin về một chiến thắng nữa của tuyển U23 Việt Nam trước các cầu thủ Uzbekistan đến từ đất nước Trung Á. Hàng triệu trái tim người hâm mộ Việt Nam đang hướng về trận chung kết diễn ra vào chiều ngày 27/01/2018 tại Trung Quốc và chức vô địch U23 châu Á chỉ cách chúng ta chỉ một trận đấu nữa mà thôi.
Bay cao giấc mơ Việt Nam.
Trong lúc mọi người đang sống trong không khí “ăn bóng đá, ngủ bóng đá”, từ câu chuyện và những chiến thắng của U23 Việt Nam tại giải đấu U23 châu Á, xin được ghi vội hai vấn đề mang tính đột phá của bóng đá nước nhà trong gần 20 năm “chuyên nghiệp”.
Đào tạo và tuyển chọn tài năng trẻ
Không phải gần đây, câu chuyện về đào tạo bóng đá trẻ mới được nhắc đến ở Việt Nam, mà từ trước khi có giải vô địch bóng đá chuyên nghiệp (V-League), các đội bóng đá ở nước ta cũng đã quan tâm đào tạo lứa cầu thủ kế cận bậc đàn anh. Tuy nhiên việc tìm kiếm, đào tạo trẻ rất sơ khai, gói gọn ở từng địa phương, phổ biến nhất là các lớp năng khiếu bóng đá.
Sau khi bóng đá Việt Nam chuyển sang mô hình chuyên nghiệp, công tác đào tạo trẻ mới thực sự được các câu lạc bộ quan tâm và thực hiện một cách bài bản. Với sự ra đời của Học viện Hoàng Anh Gia Lai – Arsenal (JMG) và khoá đào tạo đầu tiên cho ra đời những tài năng như Công Phượng, Xuân Trường, Tuấn Anh, Văn Toàn,… đã đánh dấu cột mốc rất quan trọng trong quá trình “chuyên nghiệp hoá” nền bóng đá nước nhà. Như vậy có thể khẳng định: Chỉ khi nào chiến lược giáo dục, đào tạo đi đúng hướng thì mới tạo ra những nhân tài đích thực.
Quang Hải liên tục tỏa sáng ở VCK U23 châu Á 2018.
Tuy nhiên, trong bóng đá từ khâu đào tạo tài năng trẻ đến việc sử dụng tài năng đó trong mỗi đội bóng có một khoảng cách không nhỏ. Mọi tài năng bóng đá đều được trang bị các kỹ thuật chơi bóng từ cơ bản đến nâng cao, qua những tháng năm luyện tập họ sẽ hình thành kỹ năng chơi bóng cho riêng mình, chính kỹ năng của từng cầu thủ sẽ quyết định sở trường của họ.
Người có sở trường bắt bóng đương nhiên sẽ là thủ môn; người có sở trường phòng ngự sẽ đá hậu vệ; người cầm bóng tốt, có kỹ năng chuyền bóng sáng tạo và chính xác là những cầu thủ tiền vệ giỏi; người có tốc độ và khả năng dứt điểm tốt sẽ là cầu thủ tiền đạo.
Mỗi tài năng bóng đá, thường thì chỉ thi đấu tốt nhất ở một vị trí sở trường (hiếm có cầu thủ đa năng như trường hợp cầu thủ Sergi Roberto của CLB Barcelona hoặc Vũ Văn Thanh của CLB Hoàng Anh Gia Lai), do đó việc phát hiện sở trường của từng cầu thủ và tiến cử họ với huấn luyện viên sẽ quyết định đến sự nghiệp bóng đá của một tài năng.
Ở cấp độ cao hơn, việc tiến cử tài năng bóng đá cho các đội tuyển quốc gia là việc làm rất khó khăn và phức tạp. Các thất bại trước đây của các đội tuyển quốc gia đã chỉ ra rằng: Chừng nào việc lựa chọn cầu thủ bóng đá còn phụ thuộc các các yếu tố như: địa phương, vùng miền; thông qua các mối quan hệ không phải là bóng đá; sự yêu-ghét hoặc các sức ép ngoài chuyên môn bóng đá, thì chừng đó các đội tuyển sẽ khó gặt hái được thành công.
Vì thế việc tuyển lựa, tiến cử nhân tài là một công việc cực kỳ khó khăn, đòi hỏi nhà lãnh đạo phải có tâm, có tầm, đặc biệt phải có tư duy vượt trội so với phần còn lại. Người ta nói, đó là chiến lược dùng người vậy!
Chọn huấn luyện viên phù hợp
Huấn luyện viên bóng đá chuyên nghiệp là một nghề “ngồi trên ghế nóng”. Phải cần một giải đấu, thậm chí một vài mùa bóng, một huấn luyện viên mới có thể khẳng định tài năng cầm quân của mình. Nhưng chỉ cần một trận đấu, thậm chí một sai lầm trong trận đấu quyết định, chiếc ghế của một huấn luyện viên bóng đá cũng có thể mất!
Ở các nước có nền bóng đá chuyên nghiệp phát triển như châu Âu hay Nam Mỹ, nghề huấn luyện viên bóng đá được xếp vào nhóm nghề nghiệp “nguy hiểm”. Nói như vậy để thấy, trong một cuộc chơi cụ thể hay trong cuộc sống, vai trò của người lãnh đạo, quản lý cực kỳ quan trọng và mang tính quyết định.
HLV Park Hang-seo đang thể hiện tài năng của mình ở VCK U23 châu Á 2018.
Trở lại câu chuyện bóng đá Việt Nam, cách đây chưa đầy nửa năm, tại SEA Games 29 tổ chức tại Malaisia, với chất lượng đội hình được đánh giá cao và toàn diện trong khu vực, đội tuyển bóng đá U22 Việt Nam tràn đầy hy vọng làm nên vinh quang, mang huy chương vàng về cho Tổ quốc sau bao nhiêu năm chờ đợi. Kết cuộc rồi sao? Ai cũng đã rõ! Mấy tháng sau, tại Trung Quốc, với nòng cốt là lứa cầu thủ U22 đó, chúng ta đã tiến thẳng vào trận chung kết và hoàn toàn có thể mơ một giấc mơ vàng!
Ai cũng có thể nhận định, đẳng cấp các đội bóng U23 tham dự vòng chung kết châu Á 2018 tại Trung Quốc hơn hẳn các đội bóng cùng lứa tuổi trong “ao làng” Đông Nam Á, nhưng U22 của chưa đầy 6 tháng trước và U23 hôm nay của chúng ta có thể lập nên kỳ tích.
Chưa biết kết quả của trận chung kết U23 châu Á 2018 thế nào, nhưng những gì đội bóng trẻ của Việt Nam thể hiện đến lúc này là một thành công mang tính lịch sử. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thành công, trong đó huấn luyện viên Park Hang-seo đóng vai trò quyết định.
Mới “chân ướt, chân ráo” đến Việt Nam được vài tháng nhưng huấn luyện viên Park đã mang làn gió mới cho U23. Thứ nhất về lối chơi phòng ngự tích cực tại giải này rất phù hợp với các cầu thủ chúng ta. Thứ hai là bản lĩnh khi đối đầu với các đội bóng lớn của châu Á; bản lĩnh khi bị đối phương dẫn bàn; bản lĩnh khi đứng trong thời khắc quyết định (đá luân lưu 10 lần chỉ hỏng 1 quả).
Thứ ba là cách dùng người, hầu hết các phương án nhân sự của ông Park Hang-seo đều mang đến hiệu quả trong từng trận đấu. Thứ tư, cách ứng xử chuyên nghiệp của huấn luyện viên trưởng với truyền thông, đối thủ và nhất là với các cầu thủ do ông dẫn dắt.
Như vậy, có thể thấy, không chỉ trong bóng đá, người lãnh đạo, chỉ huy giỏi không phải là người trực tiếp làm mọi việc mà là người biết đánh giá năng lực, sở trường của các cầu thủ để bố trí sử dụng hiệu quả; biết tạo dựng niềm tin về sự thành công; có bản lĩnh lãnh đạo toàn đội vượt qua thử thách và biết ứng xử khéo léo với các mối quan hệ.
Cổ động viên Việt Nam tràn ra đường để ăn mừng chiến thắng của đội tuyển U23.
Để một nền bóng đá mang lại thành công một cách bền vững, đòi hỏi rất nhiều yếu tố: chiến lược phát triển thể dục thể thao của nhà nước nói chung, trong đó có có bộ môn bóng đá; đầu tư tổng thể cho bóng đá; hợp tác quốc tế trong phát triển bóng đá; nâng cấp các giải đấu bóng đá trong nước….
Nhưng quan trọng nhất vẫn là khâu đào tạo tài năng bóng đá trẻ ở cấp độ câu lạc bộ và lựa chọn huấn luyện viên tài năng, phù hợp với bóng đá Việt Nam để dẫn dắt các đội tuyển từ U22, U23 đến tuyển quốc gia. Nếu nền bóng đá được ví như một cái cây, thì khâu đào tạo trẻ ở cấp độ câu lạc bộ là gốc cây, huấn luyện viên trưởng như là thân cây. Gốc vững chắc, thân khoẻ mạnh thì lo gì cây không đâm chồi, nảy lộc, hứa hẹn những mùa hoa thơm, trái ngọt.
Video tổng hợp U23 Việt Nam vs U23 Qatar:
(Bạn đọc: Hà Đăng Khoa)
