Bạn có bao giờ nghe nói về một loại đặc sản chỉ xuất hiện vào nửa đêm và được dân làng rọi đèn đi bắt? Món ăn được xem như “lộc trời”, độc đáo với hương vị lạ miệng và giá trị kinh tế cao.
“Bao giờ mới đến tháng mười, bát cơm trắng, bát rươi đầy,” là câu ca thể hiện sự mong đợi và háo hức của người dân Hải Dương cho mùa rươi. Tuy rươi xuất hiện ở nhiều nơi, nhưng Kinh Môn và Tứ Kỳ, thuộc tỉnh Hải Dương, được xem là nơi có rươi ngon nhất.
Mỗi năm vào tháng 10, con rươi bước vào mùa sinh sản. Người ta ví chúng như những “lộc trời” bởi vì chúng tự nhiên xuất hiện mà không cần nuôi trồng. Rươi sống chủ yếu trong những hang dưới bùn và chỉ xuất hiện vào những thời điểm nhất định trong năm, chịu ảnh hưởng từ thủy triều, thời tiết, tuần trăng, nhiệt độ, độ mặn cùng nhiều yếu tố sinh thái khác.
Theo người dân địa phương, rươi thường lộ diện vào buổi tối hoặc nửa đêm. Vào khoảng thời gian này, người dân sử dụng đèn để tìm kiếm “lộc trời” về chế biến thành những món ăn hấp dẫn, hoặc bán cho các nhà hàng và thương lái khắp nơi.
Theo người dân địa phương, rươi thường lộ diện vào buổi tối hoặc nửa đêm
Trên thị trường, rươi có giá rất cao, 1kg rươi tươi được đóng hộp thường dao động từ 300.000 đến 400.000 đồng. Trong giai đoạn khan hiếm hoặc đầu mùa, giá có thể tăng lên đến 500.000 đồng/kg.
Về ngoại hình, rươi có màu xanh đỏ, nhơn nhớt, tạo cảm giác không dễ chịu cho người lần đầu thấy. Tuy nhiên, khi chế biến thành các món ăn, chúng trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết, đặc biệt là món chả rươi.
Chị Nguyệt, một người dân ở Kinh Môn, chia sẻ: “Rươi là loài khá kén chọn để sống, nên ruộng cần phải sạch sẽ và được canh tác cẩn thận. Do đó, vào mùa lúa, người dân thường hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu để giữ gìn độ sạch của đất. Điều này đã được ông cha truyền lại. Năm nào rươi cũng có, nhưng có năm thì xuất hiện sớm khoảng tháng 8 âm, có năm muộn đến cuối tháng 10 mới thấy. Trước đây rươi phong phú trong tự nhiên, nhưng vài năm gần đây, sản lượng giảm. Đây là giống tự nhiên, chưa ai có thể nuôi được, và mỗi năm vợ chồng tôi kiếm thêm được khoảng 10 triệu đồng từ việc săn rươi.”
Rươi là loài khá kén chọn để sống, nên ruộng cần phải sạch sẽ và được canh tác cẩn thận
Dụng cụ để bắt rươi chủ yếu là một chiếc vợt làm bằng vải mỏng. Đặc biệt, chúng chỉ xuất hiện vào những ngày thời tiết âm u, không có nắng và không có mưa. Nếu có mưa hoặc nắng, việc chờ đợi rươi sẽ không có kết quả.
Rươi có thể chế biến thành nhiều món như chả rươi vỏ quýt, nem rươi, lẩu rươi, rươi cuốn lá lốt, hay rươi rang muối… Khi sơ chế, cần cẩn thận rửa nhẹ nhàng để tránh làm vỡ bụng. Sau đó, thả rươi vào nước ấm khoảng 30-40 độ C để loại bỏ lông, khi thấy rươi nổi lên thì vớt ra để chế biến.
Từ một món ăn bình dị, rươi giờ đây đã trở thành đặc sản nổi bật với hương vị hấp dẫn. Ngoài rươi tươi, trên các trang mạng có nhiều nơi cung cấp các món rươi chế biến sẵn, tiện lợi cho những người không biết cách làm.
Từ một món ăn bình dị, rươi giờ đây đã trở thành đặc sản nổi bật với hương vị hấp dẫn
Chị Hạnh, một người bán nem rươi tại chung cư Hà Đông, Hà Nội, cho biết: “Quê tôi ở Hải Dương nên dễ dàng có nguồn hàng. Tại chung cư, rươi tươi ít người mua nhưng món đã chế biến sẵn thì khách đặt liên tục. Chả rươi vừa ngon vừa đặc biệt, trẻ con cũng thích ăn. Mỗi ngày tôi bán được hàng chục hộp chả rươi.”
Theo các chuyên gia, giá trị dinh dưỡng của rươi không thua kém gì so với thịt bê non. Ngoài ra, rươi còn chứa nhiều khoáng chất thiết yếu cho sức khỏe như canxi, phốt pho, sắt và kẽm.
