La Liga đánh mất vị thế

Real Madrid trở thành đại diện duy nhất của La Liga lọt vào vòng 16 đội Champions League 2022/23. Lần đầu tiên kể từ năm 1998, vòng knock-out Champions League chỉ có một đội bóng Tây Ban Nha góp mặt. Đó là hiện tượng hay bản chất?

Ở mùa giải 2021/22, khi Villarreal, Atletico Madrid và Real Madrid chơi thăng hoa để vào đến tứ kết Champions League, người ta đã nói về sự trở lại của La Liga. Bóng đá Tây Ban Nha sau đó tạo ra cuộc chiến tay đôi với người Anh ở bán kết, với phần thắng cuối cùng thuộc về Real Madrid tại Paris.

Tuy nhiên, kết quả ở mùa giải năm ngoái không phản ánh hết vấn đề của La Liga tại Champions League nửa thập niên qua. Từ việc áp đảo các nền bóng đá khác tại giải đấu hàng đầu châu Âu cấp CLB, bóng đá xứ bò tót đánh mất vị thế của mình.

Thời hoàng kim đã qua

Khi Unai Emery ăn mừng chiến thắng bất ngờ của Villarreal trước Juventus ở vòng 16 đội Champions League mùa trước, những người đứng đầu La Liga không ngần ngại đưa ra phát biểu so sánh và liên tưởng. “La Liga vẫn chứng tỏ giá trị của mình”, Chủ tịch La Liga, Javier Tebas, mỉm cười nói.

Đó là lần thứ 7 trong một thập niên qua, có ít nhất 3 CLB La Liga lọt vào tứ kết Champions League. Nếu tính từ năm 2000, có 11 mùa giải bóng đá Tây Ban Nha chứng kiến cả 4 đại diện lọt vào tứ kết Champions League. Không giải đấu nào ở châu Âu có thành tích tốt hơn La Liga. Premier League cũng chỉ có 8 lần chứng kiến cả 4 đại diện lọt vào tứ kết Champions League.

Những con số đó là dấu hiệu cho thấy sức mạnh thực sự của bóng đá Tây Ban Nha tại châu Âu. Nhưng nếu chúng ta chỉ xét quãng thời gian trong vòng nửa thập niên trở lại đây, La Liga đã sa sút.

Mùa giải 2019/20, cả 4 đại diện La Liga lọt vào vòng 16 đội, nhưng đến tứ kết, chỉ còn 2 CLB (Barca, Atletico). Đến bán kết, La Liga sạch bóng. Mùa giải kế tiếp, chỉ có 1 CLB La Liga lọt vào tứ kết (Real Madrid). Đội bóng thành Madrid sau đó chơi ở bán kết nhưng bị Chelsea loại.

Thành công ở mùa giải 2021/22, chính vì thế, nên được xem là hiện tượng thay vì bản chất của La Liga trong vài năm trở lại đây. Chức vô địch Champions League hồi tháng 5 của Real Madrid khiến người ta nhắc nhiều đến sức mạnh của bóng đá Tây Ban Nha. Nhưng ngoài đội bóng của HLV Carlo Ancelotti, La Liga còn CLB nào đủ khả năng cạnh tranh với các đội mạnh nhất từ Anh hay Đức?

Thất bại của La Liga ở vòng bảng Champions League mùa này phản ánh điều đó. Barca bị loại một cách thuyết phục sau những trận thua trước Bayern Munich và Inter Milan. Sevilla sa sút kể từ đầu mùa và không thể cạnh tranh với Dortmund, một đối thủ cùng đẳng cấp. Atletico Madrid thậm chí còn tệ hơn, khi bị loại khỏi một bảng đấu chỉ gồm Club Brugge, Porto hay Leverkusen.

Những lời đánh giá về việc La Liga “ở đẳng cấp” của Premier League mà HLV Xavi Hernandez nói đầu tuần này trở nên lố bịch. La Liga vẫn là giải đấu hàng đầu của châu Âu, nhưng họ đã bị Ngoại hạng Anh vượt lên về sức mạnh tài chính lẫn chuyên môn.

Sau sự rời đi của Cristiano Ronaldo và Lionel Messi, bóng đá Tây Ban Nha chưa đem về được một ngôi sao tầm cỡ nào tương ứng. Robert Lewandowski được kỳ vọng giúp Barca trở lại, nhưng tiền đạo người Ba Lan chưa thể cứu đội bóng xứ Catalonia. Karim Benzema đang là đương kim Quả bóng vàng thế giới, song một mình ngôi sao của Real Madrid là không đủ.

Kylian Mbappe và Erling Haaland, hai cầu thủ được kỳ vọng trở thành siêu sao tiếp theo của bóng đá thế giới, từ chối chuyển đến La Liga chơi bóng trong hè 2022. Tiền bạc có thể là vấn đề lớn khiến La Liga không thu hút được những ngôi sao hàng đầu, nhưng bên cạnh đó, chất lượng chuyên môn cùng cơ hội vô địch cũng tác động phần nào.

Chỉ Real Madrid là không đủ

Haaland chọn Man City đơn giản vì CLB nước Anh mang đến mọi thứ tiền đạo này cần. Đó là thời gian thi đấu, danh tiếng, thu nhập và cơ hội vô địch các giải đấu lớn. Man City cùng với Liverpool hay Chelsea, luôn tiến sâu vào Champions League những mùa qua. Nền tảng tài chính của Premier League cũng giúp các CLB Anh chi tiêu thoải mái trên thị trường chuyển nhượng.

Mbappe hay Haaland có thể chọn đến La Liga trong tương lai, nhưng có vẻ như chỉ Real Madrid mới là bến đỗ khả thi nhất cho hai cầu thủ này. “Los Blancos” vẫn giữ vị thế của mình ở Champions League vài năm qua cùng nền tảng tài chính vững chắc.

Tuy nhiên, không nền bóng đá nào chỉ phụ thuộc vào phong độ của một CLB. La Liga nhiều khả năng mất vị trí số 2 trên bảng xếp hạng các giải VĐQG của UEFA vào cuối mùa này, sau thất bại ở vòng bảng Champions League 2022/23.

Nhiều nhà quản lý hàng đầu Tây Ban Nha đã cảnh báo về việc La Liga trở nên “cũ kỹ” so với các giải đấu khác. Luis Enrique từng nói về điều đó vào năm ngoái. “Cường độ các trận đấu ở La Liga giờ thua sút so với Ngoại hạng Anh hay Bundesliga”, HLV trưởng ĐTQG Tây Ban Nha nói. “Đó là lý do tôi cố gắng thay đổi đội tuyển quốc gia thông qua cách tập luyện và thi đấu”.

Tất nhiên, phát biểu của Enrique chưa thể khái quát hết vấn đề La Liga gặp phải hiện tại. Giải đấu này có thể gặp khó vì tài chính hoặc rơi vào khủng hoảng thiếu nhân tài trong ngắn hạn. Song, không thể phủ nhận bóng đá Tây Ban Nha không còn áp đảo ở Champions League như trước.