Người xưa kiêng kỵ thắp hương buổi tối. Vì sao lại như thế?
Ý nghĩa của việc thắp hương
Thắp hương là bước đầu tiên trong các nghi thức tâm linh. Khi hương được thắp lên, lễ cúng chính thức bắt đầu. Đối với người Việt, hương không chỉ đơn thuần là một vật phẩm, mà còn là biểu tượng của lòng thành kính, thể hiện tấm lòng của gia chủ đối với thần linh và tổ tiên.
Hương tạo ra sự kết nối giữa thế giới hiện tại và thế giới tâm linh, là cầu nối để gia chủ gửi gắm những lời cầu nguyện và tôn vinh tổ tiên. Vì vậy, nếu chưa thắp hương, nghi thức cúng chưa thể coi là hoàn chỉnh.
Hương mang một ý nghĩa linh thiêng, giúp kết nối con người với thế giới vô hình, đặc biệt là tổ tiên. Trong một số trường hợp, dù không có lễ vật, nhưng nếu có hương, lễ cúng vẫn được xem là đúng đắn. Ngược lại, nếu có lễ vật nhưng không có hương thì nghi thức đó không được xem là đầy đủ.
Thắp hương là bước đầu tiên trong các nghi thức tâm linh. Khi hương được thắp lên, lễ cúng chính thức bắt đầu.
Khi thắp hương, người thực hiện thường cúi mình một cách cung kính, thể hiện sự thành tâm. Việc thắp hương không chỉ là hành động tôn kính mà còn là sự tưởng nhớ đối với ông bà tổ tiên. Khi hương cháy, lễ cúng chính thức bắt đầu. Gia chủ thắp hương để mời gọi tổ tiên và thần linh về chứng giám, đồng thời làm cầu nối cho những lời cầu nguyện của gia đình được chuyển đến thế giới tâm linh.
Mỗi khi thắp hương, không gian xung quanh dường như trở nên trầm lắng, âm khí nặng nề hơn, đó là lúc linh hồn tổ tiên được mời về. Vì thế, trong những dịp như ngày mùng một, ngày rằm, hay lễ giỗ, người Việt thường thắp hương để kết nối với tổ tiên, cầu mong sự bảo vệ và phù hộ.
Những ngày này, mặt trăng thay đổi, tác động đến năng lượng tự nhiên, ảnh hưởng đến lực hút của trái đất, nên việc thắp hương có vai trò quan trọng trong việc xin tổ tiên phù hộ, tránh khỏi tai ương. Ngoài ra, trong các dịp như lễ giỗ, khai trương hay lễ Tết, thắp hương còn là cách để gia đình mời tổ tiên về, thể hiện lòng thành kính và gửi gắm những lời chúc, ước nguyện.
Vì sao không nên thắp hương buổi tối?
Theo quan niệm tâm linh, trong vũ trụ luôn tồn tại quy luật âm dương. Ban ngày tượng trưng cho dương khí, còn ban tối là thời điểm của âm khí. Buổi tối là lúc âm khí thịnh, hoạt động của các linh hồn, ma quái hay cô hồn thường diễn ra mạnh mẽ, trong khi những linh hồn bình thường cũng có thời gian nghỉ ngơi. Vì thế, việc thắp hương vào buổi tối được cho là mời gọi linh hồn, đồng thời làm gia tăng âm khí trong nhà. Điều này có thể khiến không gian trở nên nặng nề hơn và thu hút các linh hồn hoặc ma quái đến.
Theo quan niệm tâm linh, trong vũ trụ luôn tồn tại quy luật âm dương.
Do đó, nhiều người không thắp hương vào ban đêm vì lo ngại âm khí trong nhà sẽ nặng nề, thậm chí có thể làm cho ma quái theo vào. Việc thắp hương vào buổi tối cũng dễ tạo cảm giác u ám, lạnh lẽo và khiến người trong nhà cảm thấy sợ hãi. Do đó, người xưa kiêng thắp hương vào tối muộn để tránh làm không khí thêm nặng nề, đồng thời bảo vệ tinh thần và sức khỏe của gia đình.
Ngoài ra, buổi tối là thời gian nghỉ ngơi, khi gia đình quây quần bên nhau. Nếu có khói hương, mùi hương sẽ làm xáo trộn không gian và có thể gây khó chịu, đặc biệt khi đóng cửa lại. Chính vì vậy, thắp hương vào buổi tối có thể không có lợi cho sức khỏe và không gian tâm linh trong nhà. Hầu hết mọi người sẽ thắp hương vào ban ngày, trừ những dịp đặc biệt như giao thừa.
Những lưu ý khi thắp hương
Vào các ngày mùng 1 và rằm, người ta thường thắp hương vào buổi sáng. Bạn nên tránh thắp hương sau 12 giờ trưa, vì lúc này là thời gian dương khí mạnh, không phù hợp cho việc thờ cúng.
Hương thể hiện lòng thành của gia chủ, vì vậy khi chọn hương để dâng cúng, cần chọn những loại hương sạch sẽ, chất lượng, tránh những loại hương hóa chất kém chất lượng hoặc dễ bị ẩm mốc.
Không nên thắp quá nhiều hương cùng một lúc vì điều này có thể gây nguy cơ cháy nổ hoặc tạo ra một không khí ngột ngạt, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Khi thắp hương, cần mở cửa chính phòng thờ để khí lưu thông, tránh trường hợp gió lùa gây nguy hiểm.
Cần tránh để trẻ nhỏ và người già, yếu ở những nơi có nhiều khói hương vì sức khỏe của họ có thể bị ảnh hưởng.
Khi thắp hương, nên dùng số lượng lẻ như 1, 3 hoặc 5 nén. Thông thường, 1 hoặc 3 nén là đủ, không nên thắp quá nhiều.
Sau khi châm hương, hãy dùng tay phẩy nhẹ để tắt lửa thay vì dùng miệng thổi, vì thổi bằng miệng có thể mang lại cảm giác bất kính và tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn.
Hương khi cất giữ trên bàn thờ cần được bảo quản nơi khô ráo, tránh ẩm ướt hoặc dễ bị gãy, rụng.
Tại gia đình, chỉ nên đốt hương nụ hoặc hương que, không nên cắm chân hương vòng vào bát hương, vì điều này sẽ gây ra điềm xui xẻo. Chân hương vòng thường chỉ được sử dụng tại các đình, chùa, miếu lớn. Cắm chân hương vào bát hương gia tiên sẽ tạo ra sát khí, ảnh hưởng không tốt đến linh hồn tổ tiên và dễ gây ra những bất hòa trong gia đình.
