Cá diếc là loại cá từng bị cho là không đáng mua để cho người nghèo nhưng ngày nay lại là đặc sản phải săn lùng.
Vì sao người xưa nói mua cá đừng mua cá diếc?
Trong các loại cá thì cá diếc là loại cá nhỏ, ít thịt, nhiều xương. Thời xưa ông bà ta chủ yếu bắt cá tự nhiên nên so với cá chép, cá trôi, cá trắm, cá quả (cá chuối) thì cá chép kích thước nhỏ, nhiều xương. Đặc biệt cá chép nhiều xương răm nên khi ăn không cẩn thận dễ bị mắc xương (hóc xương).
Với kinh tế thời xưa thì cần chọn loại cá nhiều thịt để đảm bảo số lượng cung cấp trong bữa ăn. Bởi vậy trong điều kiện bắt cá tự nhiên thời xưa thì cá diếc thua xa chất lượng cá trôi, chép, trắm, chuối. Thế nên cá diếc thường chỉ dành cho người nghèo và đôi khi dành cho nuôi chó mèo, lợn.
Kinh nghiệm của các cụ dạy con cháu tránh mua cá diếc là vì cá ít thịt về chế biến được ít món ăn, trong sự thiếu thốn của nền kinh tế thì mua cá diếc còn thiệt. Hơn nữa nếu nhà có trẻ nhỏ, người già cho ăn cá diếc tăng nguy cơ hóc xương. Vì thế cẩn thận vì cho ăn con cá diếc mà họa lớn tới nhà.
Xưa cá diếc bị chê nhiều xương nhưng nay trong tình hình mới thì cá diếc lại cá sạch an toàn và ngon
Ngày nay cá diếc thành đặc sản vì sao?
Khi nền kinh tế phát triển, cá chủ yếu là cá nuôi trong đầm thì việc cá trôi, trắm, chép… nuôi đã không còn ngon thịt như cá bắt tự nhiên. Hơn nữa khi công nghiệp chăn nuôi phát triển thì người ta nuôi nhiều cá rô phi, hệ quả là cá rô phi ăn tạp và ăn rất mạnh phát triển rất mạnh làm mất số lượng lớn cá diếc tự nhiên. Ngoài ra còn do vấn nạn chất bảo vệ thực vật phun trên đồng ruộng là mất dần số lượng cá tự nhiên. Thế nên lượng cá diếc ngày càng hiếm.
Trong xu thế chăn nuôi người ta tập trung nuôi cá trôi, trắm, chép… ít nuôi cá diếc. Mà con người thì ngày nay khi đã no đủ muốn ăn ngon ăn sạch thay vì ăn nhiều ăn no nên việc tìm sản vật tự nhiên là xu hướng hiện nay.
Trong tình hình đó, cá diếc vẫn là loài cá ít nuôi thả, đánh bắt tự nhiên. Thịt cá diếc ngọt và bổ dưỡng, là một món ăn vị thuốc tốt. Thế nên nhiều người săn lùng cá diếc vì ngon, ăn dạng tinh chứ không phải ăn dạng nhiều nữa.
Không phải lúc nào cũng sẵn có cá diếc
Trên thực tế mua được diếc đồng không dễ như xưa. Trong khi cá trắm, cá chép, cá rô phi, cá trôi luôn luôn có sẵn vì nuôi trong ao hồ đầm ăn cám công nghiệp lớn nhhanh thì lượng cá diếc tự nhiên trong hồ, đầm, sông ngày càng ít. Mà người sành ăn ngày nay thích cá diếc đồng thay cho những con cá to nuôi công nghiệp nên cá diếc tăng giá. Thường ngoài chợ cá diếc tầm 60 nghìn đồng trong khi cá rô phi 50 nghìn đồng, cá chép 80 nghìn đồng. Tại một số khu phố thủ đô thì cá diếc có khi lên tới 100 nghìn đồng thậm chí 120-150 nghìn đồng theo mùa.
Nhưng ngày nay cũng có những chủ trang trại bắt đầu nuôi cá diếc để nắm xu hướng tiêu dùng.
Mẹo chọn cá diếc ngon
Khi mua cá diếc để chọn đúng cá diếc đồng bạn nên chọn những người bán hàng mà cá diếc đã bày trên mẹt, bao, chứ không còn thả bơi trong chậu. Cá thả bơi trong chậu con nào cũng đều nhau và vẩy vây bên ngoài màu đen thường là cá nuôi ở hồ. Còn cá diếc bắt tự nhiên thường sẽ không còn thả trong chậu bơi, chúng còn sống nhưng vẩy sẽ có nhiều ánh bạc và màu sáng hơn.
Chọn cá diếc chọn con mình tròn sẽ ngon hơn. Muốn ăn trứng thì chọn con bụng to, người muốn ăn nhiêu thịt thì chọn con mình thon. Cá diếc đồng bắt tự nhiên thường sẽ có thân mình to hơn ít thon dài hơn cá diếc nuôi.
Cá diếc kho nhừ xương ăn cả con rất tốt vì bổ sung thêm canxi từ xương cá.
Chọn cá phải chú ý cá còn tươi, thịt chắc, mắt trong, không bị nhớt.
