Không chỉ mang lại hương vị độc đáo và mới lạ, loại cây mọc hoang dại này còn được biết đến với những tác dụng chữa bệnh. Trong những năm gần đây, người dân thành phố đã tìm đến loại cây này với hy vọng cải thiện sức khỏe.
Cây chút chít, còn được biết đến với các tên như dương đề hay lưỡi bò, thuộc họ rau răm. Đây là một loại thực vật nhỏ bé, có chiều cao từ 40 đến 120 cm. Chúng thường mọc tự nhiên ở những khu vực có đất ẩm ướt như ven sông, suối, ao hồ hoặc bên lề đường. Mùa mưa, khoảng từ tháng 8 đến tháng 10, là thời điểm cây phát triển mạnh mẽ nhất.
Theo lời kể của người dân địa phương, cái tên “chút chít” có nguồn gốc từ thói quen của trẻ con, những em nhỏ thường lấy hai chiếc lá của cây cọ vào nhau, tạo ra âm thanh đặc trưng giống như tiếng “chút chít”. Từ đó, cái tên này ra đời và trở thành một phần quen thuộc trong ngôn ngữ địa phương.
Tại Việt Nam, rau chút chít phổ biến chủ yếu ở các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, bao gồm Đắk Lắk, Đắk Nông, Bình Phước và Tây Ninh. Từ lâu, người dân ở những miền quê đã biết sử dụng loại rau này không chỉ để ăn mà còn để chế biến trong các món súp, mang lại hương vị đặc biệt.
Những ai đã từng thưởng thức rau chút chít đều nhận xét rằng mặc dù nó mọc hoang dại nhưng hương vị lại rất ngon và độc đáo. Lá rau có vị chua nhẹ, rất thích hợp khi ăn sống kèm với các loại xà lách và rau mùi như tía tô, giúp tăng cường thêm hương vị cho món ăn. Ngoài ra, rau chút chít cũng có thể được luộc và chấm với mắm nêm, mắm cá, hoặc dùng trong các món lẩu, mang đến sự hấp dẫn cho bữa ăn.
Chị Oanh, một người dân từ Tây Ninh, nhớ lại: “Trước đây, quanh ao nhà mình mọc rất nhiều chút chít, chúng thường xanh tốt mỗi khi trời mưa. Mình hay hái về dùng sống hoặc luộc chấm với nước mắm cá, thật thơm ngon. Giờ đây, ở quê, loại rau này không còn phổ biến như trước, giờ chỉ thi thoảng mới thấy một ít.”
Những ai đã từng thưởng thức rau chút chít đều nhận xét rằng mặc dù nó mọc hoang dại nhưng hương vị lại rất ngon và độc đáo
Trong những năm gần đây, rau chút chít, một loại rau dân dã từng quen thuộc ở các miền quê, đã nhanh chóng trở thành đặc sản được ưa chuộng tại các thành phố lớn. Hiện nay, trên các trang thương mại điện tử và chợ online, giá rau chút chít có thể lên tới 120.000 đồng/kg. Đây là nguyên liệu tự nhiên, sạch sẽ và mang hương vị độc đáo, nên nhiều người không ngần ngại tìm mua để thêm vào thực đơn hàng ngày.
Mặc dù sự quan tâm đối với loại rau này đang tăng lên, nhưng lượng cung vẫn còn hạn chế do chúng chỉ mọc tự nhiên và chưa có mô hình trồng trọt quy mô nào. Ngoài việc cung cấp rau tươi, nhiều cửa hàng cũng bắt đầu kinh doanh rau chút chít khô, hạt và rễ. Hạt của rau chút chít, khi già, có thể được chế biến thành nhiều món như cháo, bánh hoặc ép lấy dầu sau khi được giã nhỏ và ngâm với nước nóng từ 4 đến 5 lần. Các rễ cây lâu năm cũng có thể được sử dụng để ngâm rượu, tạo ra một loại đồ uống thú vị và độc đáo.
Hiện nay, trên các trang thương mại điện tử và chợ online, giá rau chút chít có thể lên tới 120.000 đồng/kg
Trong lĩnh vực Đông y, cây chút chít được biết đến với nhiều công dụng trong việc điều trị một số bệnh lý cụ thể. Dưới đây là một số bài thuốc đơn giản từ cây này:
Điều trị táo bón
Bạn có thể sử dụng khoảng 4g rễ cây chút chít cùng với 4g cam thảo. Rửa sạch, cho vào nồi với 3 bát nước, đun cho đến khi còn lại 1 bát. Chia thành hai lần uống trong ngày và nên dùng khi nước còn ấm, duy trì trong 3 ngày liên tiếp.
Điều trị hắc lào
Pha trộn 90g rễ lưỡi bò khô với 600ml rượu và lắc đều hàng ngày trong khoảng 10 ngày. Sau đó, lọc lấy nước để bôi lên vùng da bị hắc lào đã được rửa sạch và lau khô. Thực hiện một lần mỗi ngày trong 5 ngày.
Trong lĩnh vực Đông y, cây chút chít được biết đến với nhiều công dụng trong việc điều trị một số bệnh lý cụ thể
Điều trị mụn nhọt sưng đau (chưa vỡ mủ)
Sử dụng 15g rễ lưỡi bò, thái mỏng và trộn với một ít giấm. Đắp hỗn hợp lên mụn trong 1-2 giờ, tháo bỏ sau đó. Lập lại quy trình này một lần mỗi ngày trong 3 ngày.
Điều trị mẩn ngứa do nóng
Lấy 15g lá lưỡi bò tươi, rửa sạch và giã nát, sau đó nhẹ nhàng xoa lên khu vực ngứa sau khi đã tắm rửa sạch sẽ. Thực hiện 2 lần mỗi ngày.
Ngoài ra, lá cây chút chít cũng có thể ăn trực tiếp, được sử dụng như một loại rau tươi trong các món súp hoặc nước xốt.
Hạt của rau chút chít, khi già, có thể nghiền thành bột, ngâm trong nước nóng 4-5 lần rồi vo sạch để nấu cháo, giúp hỗ trợ điều trị ghẻ hoặc táo bón.
Lưu ý: Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng cây chút chít như một phương pháp chữa bệnh.
