“Nghèo đến mấy cũng đừng ăn lươn trông trăng” là câu nói của người xưa căn dặn con cháu khi chọn thực phẩm.
“Lươn trông trăng” là gì? Liệu loại lươn này có thực sự tồn tại trong thực tế?
Theo truyền thuyết dân gian, “lươn trông trăng” là một loài lươn đồng lớn hơn lươn ruộng bình thường, với hai đặc điểm nổi bật. Thứ nhất, chúng thích ăn xác động vật chết, như xác chó mèo ngoài đồng. Thứ hai, chúng thường xuất hiện vào đêm trăng tròn, ngẩng đầu nhìn lên trăng, vì vậy được gọi là “lươn mặt trăng.”
Chính vì những câu chuyện này, nhiều người tin rằng lươn trông trăng không thể ăn được. Ở một số nơi, còn lan truyền quan niệm cho rằng loại lươn này có độc, ăn phải có thể gây ngộ độc, thậm chí tử vong.
Theo truyền thuyết dân gian, “lươn trông trăng” là một loài lươn đồng lớn hơn lươn ruộng bình thường, với hai đặc điểm nổi bật.
Vậy liệu có thực sự tồn tại “lươn trông trăng”? Nếu có, làm sao để nhận biết và tránh ăn loại lươn này vì nguy hiểm? Theo các ghi chép lịch sử, lươn trông trăng lần đầu được nhắc đến từ thời nhà Minh ở Trung Quốc, qua câu chuyện về một chàng trai ăn phải lươn này và chết vì ngộ độc. Từ đó, dân gian truyền miệng rằng lươn trông trăng rất độc.
Tuy nhiên, đây chỉ là truyền thuyết, và không có bằng chứng khoa học xác thực về sự nguy hiểm của lươn đồng. Ở Việt Nam, việc ăn lươn đồng đã trở thành thói quen lâu đời, từ Nam ra Bắc, và cho đến nay chưa có trường hợp nào bị ngộ độc hay tử vong sau khi ăn lươn.
Nếu bạn từng bắt lươn, có thể đã thấy chúng đôi khi nhô đầu lên khỏi mặt nước. Điều này thường xảy ra khi môi trường nước bị ô nhiễm, thiếu oxy, khiến lươn phải nổi lên để hít thở.
Lươn đồng thường hoạt động vào ban đêm, đặc biệt là trong những đêm trăng sáng, lúc này chúng thường dễ bắt hơn vì chúng hoạt động mạnh mẽ.
Ở nhiều vùng quê, người lớn tuổi thường nói rằng lươn càng lớn thì càng không ngon, có thể vì đó là “lươn trông trăng.” Tuy nhiên, những câu chuyện này phần lớn chỉ là truyền thuyết và không có cơ sở khoa học.
Vì sao không nên ăn “lươn trông trăng”?
Theo quan niệm dân gian, lươn trông trăng thường ăn xác động vật chết, điều này liên quan đến thói quen ăn uống của loài lươn. Lươn là loài ăn thịt khá hung dữ, với chế độ ăn đa dạng bao gồm cá nhỏ, tôm, ếch, chim, thậm chí cả rắn.
Theo quan niệm dân gian, lươn trông trăng thường ăn xác động vật chết, điều này liên quan đến thói quen ăn uống của loài lươn.
Khi thiếu thức ăn, lươn sẽ không ngần ngại ăn xác động vật chết như chó, mèo. Lươn càng lớn thì càng tiêu thụ nhiều loại thức ăn này, khiến chúng dễ bị nhiễm vi khuẩn và ký sinh trùng, làm cho việc ăn chúng trở nên không an toàn.
Ngoài ra, lươn lớn cũng được cho là có độc tính cao hơn. Mặc dù độc tố không có trong thịt mà chủ yếu tập trung ở máu, nhưng độc tố này càng mạnh khi lươn càng lớn. Việc nấu chín lươn lớn và loại bỏ hoàn toàn nội tạng, máu cũng phức tạp hơn so với lươn nhỏ. Nếu không nấu kỹ, nguy cơ ngộ độc vẫn rất cao.
