Tây Du Ký – tiểu thuyết kinh điển của Ngô Thừa Ân và loạt phim chuyển thể nổi tiếng, đã khắc sâu vào lòng người xem châu Á qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, trong câu chuyện phiêu lưu kỳ ảo này, có những chi tiết khiến khán giả phải dừng lại suy ngẫm, như việc tại sao Tôn Ngộ Không, người có thể bay hàng vạn dặm chỉ trong nháy mắt, lại không sử dụng năng lực này để đưa Đường Tăng nhanh chóng đến Tây Thiên?
Cân đẩu vân, khả năng giúp Tôn Ngộ Không di chuyển với tốc độ cực nhanh, đã nhiều lần được nhắc đến như một trong những kỹ năng đỉnh cao của nhân vật này. Chỉ cần một lần lộn nhào, Tôn Ngộ Không có thể vượt qua khoảng cách hàng vạn dặm, tốc độ không phương tiện hiện đại nào có thể sánh kịp. Trong khi đó, Đường Tăng lại phải kiên nhẫn đi bộ, vượt qua nhiều gian nan trong suốt 14 năm ròng rã trên con đường đến Tây Thiên.
Nhưng câu trả lời thực ra rất đơn giản: không phải Tôn Ngộ Không không muốn, mà là không thể!
Trong nguyên tác, Đường Tăng đã khẳng định rằng việc thỉnh kinh không thể thực hiện một cách nhanh chóng và dễ dàng bằng cách sử dụng phép thuật. Đó là một hành trình tu luyện, và chỉ khi đi bằng chính đôi chân của mình, chịu đựng mọi khó khăn, thầy trò Đường Tăng mới có thể hoàn thành sứ mệnh, đạt được sự giác ngộ và chứng tỏ lòng thành kính với Phật Tổ Như Lai. Đây là lý do chính mà Tôn Ngộ Không không thể sử dụng cân đẩu vân để đẩy nhanh quá trình.
Theo nguyên tác của Tây Du Ký, Đường Tăng vốn là một môn đệ của Phật giáo. Do phạm phải lỗi lầm, ông bị trừng phạt và phải tái sinh trong kiếp người, trải qua nhiều khổ ải để chuộc tội. Đường Tăng phải chịu đựng 81 kiếp nạn trong hành trình thỉnh kinh này, và đó là cách duy nhất để ông có thể tu hành thành chính quả, trở lại cõi Phật.
Đường Tăng đã lựa chọn con đường khó khăn nhất: bỏ lại tất cả lợi danh, ham muốn trần tục, chấp nhận mọi gian nan để tìm đường trở về với chân lý. Do đó, việc di chuyển nhanh chóng bằng phép thuật như cân đẩu vân của Tôn Ngộ Không hoàn toàn trái ngược với mục tiêu tu tập của Đường Tăng.
Bên cạnh đó, câu chuyện còn lồng ghép một tầng ý nghĩa khác: dù Tôn Ngộ Không có thần thông quảng đại, nhưng việc cõng Đường Tăng đi trên mây cũng là điều không thể. Trư Bát Giới từng nói rằng: “Nếu cõng người phàm bay trên mây, người đó sẽ nặng như núi, không thể bay nổi.” Phép bay trên mây vốn chỉ dành cho thần tiên, còn người phàm như Đường Tăng mang trên mình quá nhiều dục vọng, không thể rời khỏi mặt đất.
Trong thế giới của Tây Du Ký, việc các nhân vật như Tôn Ngộ Không hay Trư Bát Giới có thể bay lượn tự do là bởi họ đã thoát khỏi những ham muốn và ràng buộc của trần thế. Ngược lại, người thường, do còn nặng gánh với những lo âu và mong muốn trần tục, trở nên quá “nặng” để có thể bay lượn như thần tiên. Đây là lý do dù muốn hay không, Tôn Ngộ Không cũng không thể cõng Đường Tăng qua sông hay đưa thầy mình trực tiếp đến Tây Thiên bằng phép thuật.
Như vậy, việc Tôn Ngộ Không đi bộ cùng Đường Tăng trên con đường thỉnh kinh không chỉ là vì quy tắc của hành trình, mà còn vì những ràng buộc của thế giới thần tiên – nơi mà phép thuật không thể phá vỡ luật lệ giữa thần, tiên và người. Đây cũng là một thông điệp sâu xa của tác phẩm, nhấn mạnh vào sự kiên trì, lòng thành và những thử thách mà con người phải vượt qua để đạt đến chân lý.
Tuyết Băng
