Ngành học tiềm năng với nhiều sinh viên tìm được việc làm trước khi tốt nghiệp
Ngành giáo dục đặc biệt (Special Education) là chương trình giáo dục được thiết kế riêng cho các học sinh có nhu cầu đặc biệt. Đây là những em gặp khó khăn về tâm lý, tình cảm hoặc thể chất, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện và gây ra vấn đề về nhận thức và kỹ năng. Do đó, các em cần một môi trường giáo dục phù hợp, điều mà hầu hết các trường học truyền thống khó có thể đáp ứng.
Giáo dục đặc biệt áp dụng các phương pháp, chương trình và nội dung giảng dạy được điều chỉnh để phù hợp với nhu cầu của trẻ em đặc biệt, đáp ứng yêu cầu về hoạt động, vui chơi và học tập theo khả năng của các em.
Tại Việt Nam, kết quả điều tra của UNICEF cho thấy tỉ lệ trẻ em mắc chứng tự kỷ ước tính chiếm khoảng 1% số trẻ em sinh ra, và có 6,2 triệu người khuyết tật, tương đương 7,06% dân số từ 2 tuổi trở lên. “Cần có thêm nỗ lực để cung cấp các dịch vụ phát hiện sớm, can thiệp hiệu quả và phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng, giúp trẻ khuyết tật phát triển tối đa và tham gia đầy đủ vào cộng đồng cũng như toàn xã hội,” bà Lesley Miller, Quyền Trưởng Đại diện UNICEF, phát biểu.
TS. Hoàng Thị Nga, Trưởng khoa Khoa Giáo dục đặc biệt Trường Đại học Sư phạm TP.HCM, cho biết từ khi thành lập ngành học đến nay, sự hấp dẫn của ngành đã đạt đến mức cao nhất. Sinh viên ngành Giáo dục đặc biệt thường có việc làm ngay sau khi kết thúc kỳ thực tập mà không cần chờ đến khi tốt nghiệp. Các em thường được các trường “đặt hàng” trong suốt quá trình đào tạo, đặc biệt là trong thời gian thực tập.
Bà Nga lý giải rằng nhu cầu về giáo viên giáo dục đặc biệt đang rất cấp thiết tại các đơn vị công lập và tư thục, cả ở cơ sở chuyên biệt lẫn hòa nhập. Sự phát triển của xã hội cho thấy người tốt nghiệp ngành này có khả năng đáp ứng nhu cầu công việc ở nhiều hình thức và quy mô liên quan đến trẻ em đặc biệt, dẫn đến sự gia tăng đáng kể số học sinh quan tâm đến ngành.
Theo số liệu thống kê, tỷ lệ việc làm của sinh viên tốt nghiệp ngành Giáo dục đặc biệt từ trường Đại học Sư phạm TP.HCM trong các năm gần đây là: 100% vào các năm 2018, 2019, 2020; 78,94% vào năm 2021; và 96,30% trong năm 2022-2023.
TS. Đỗ Thị Thảo, Phó trưởng khoa Giáo dục đặc biệt tại trường Đại học Sư phạm Hà Nội, cho biết sinh viên theo đuổi ngành này có nhiều cơ hội việc làm. Cụ thể, họ có thể làm giáo viên tại các cơ sở giáo dục chuyên biệt (trường dành cho trẻ khuyết tật); giáo viên hỗ trợ học sinh khuyết tật hòa nhập tại cơ sở giáo dục hòa nhập; chuyên viên giáo dục đặc biệt tại các cơ sở giáo dục; cán bộ hỗ trợ trẻ khuyết tật tại các tổ chức xã hội; chuyên viên giáo dục đặc biệt tại Sở, Phòng Giáo dục Đào tạo, trung tâm hỗ trợ giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật các cấp; cán bộ nghiên cứu trong các cơ quan nghiên cứu về giáo dục; cán bộ tư vấn giáo dục đặc biệt trong các tổ chức, đoàn thể, doanh nghiệp, trung tâm và tổ chức quốc tế hoạt động tại Việt Nam; giảng viên các khoa giáo dục đặc biệt…
Ngành học ít trường đào tạo
Dù nhu cầu nhân lực tăng, nhưng số lượng trường đào tạo lại còn hạn chế. Mức thu nhập trung bình của ngành giáo dục đặc biệt khi mới ra trường dao động từ 8 – 10 triệu đồng/tháng. Ngoài mức lương này, giáo viên còn được hưởng thêm các khoản phụ cấp khác, tùy thuộc vào năng lực, kinh nghiệm và trình độ.
Dù cơ hội nghề nghiệp và mức lương tương đối hấp dẫn, bà Thảo nhận định rằng sinh viên ngành Giáo dục đặc biệt cần nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, bởi đối tượng mà họ hướng tới là những trẻ đặc biệt với nhiều dạng tật và mức độ tật khác nhau. “Ngoài kiến thức chuyên môn, các em cần kiên trì, biết cách khai thác tài liệu và sẵn sàng tham gia thiện nguyện tại các cơ sở giáo dục,” bà Thảo nhấn mạnh.
Tại Việt Nam, hiện có khá ít trường đại học đào tạo ngành Giáo dục đặc biệt, bao gồm: Đại Học Sư Phạm Hà Nội, Đại Học Sư Phạm TP.HCM, Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng và Đại học Thủ Đô Hà Nội.
Trong năm 2024, theo phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT, điểm chuẩn ngành Giáo dục đặc biệt của Trường Đại học Thủ đô Hà Nội là 26,81 điểm. Tại Đại học Sư phạm Hà Nội, điểm trúng tuyển cho ngành này là 28,37 điểm cho cả hai khối D và C00. Còn tại Đại học Sư Phạm TP.HCM, điểm chuẩn là 26,50 điểm cho các khối thi C00, C115, D01, xét đến nguyện vọng 5.
Hằng
