Khi còn nhỏ, Rivaldo bị suy dinh dưỡng và thường xuyên thiếu ăn đến mức răng bị biến dạng. Để xua tan cơn đói, cậu bé lớn lên từ khu ổ chuột chỉ biết chơi bóng miệt mài từ sáng đến tối.
Đến khi có nơi thu nạp, Rivaldo cũng chẳng đủ tiền để mua vé xe buýt để đi tập. Cậu đi bộ 15 km ngày qua ngày để được chơi bóng. Tới khi gần trở thành cầu thủ chuyên nghiệp, Rivaldo lại đối diện cú sốc khác khi bố qua đời sau tai nạn giao thông.
Quá khứ cơ cực và đau khổ ấy biến Rivaldo thành hình mẫu lớn về sự vươn lên của không chỉ bóng đá Brazil mà còn trên toàn thế giới khi anh giành Quả bóng vàng châu Âu 1999.
Tuy nhiên, mọi hào quang của Rivaldo đã biến mất sau màn ăn vạ đáng hổ thẹn trong trận đấu giữa Brazil và Thổ Nhĩ Kỳ tại World Cup 2002.
Xấu hổ
Khi Brazil gặp Thổ Nhĩ Kỳ ở trận ra quân bảng C World Cup 2002, không nhiều người nghĩ vào kịch bản bất ngờ. Lý do không phải Brazil quá mạnh, mà bởi Thổ Nhĩ Kỳ không có điểm nổi bật gì trong đấu trường World Cup.
Kỳ cúp thế giới diễn ra tại Nhật Bản và Hàn Quốc mới là lần đầu tiên người Thổ Nhĩ Kỳ trở lại sân chơi World Cup sau 48 năm. Brazil với Ronaldo, Ronaldinho, Roberto Carlos và Rivaldo được kỳ vọng đè bẹp đối thủ.
Song thực tế không như là mơ với các vũ công Samba. Brazil chơi bế tắc, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ chứng minh họ không tới World Cup để dạo chơi. Sau khi trải qua hiệp 1 không có bàn thắng, Thổ Nhĩ Kỳ chứng minh sức mạnh khi Hasan Sas ghi bàn ngay đầu hiệp 2 với cú đá trái phá trong vùng cấm.
Bị chọc giận, Brazil vùng lên. Rivaldo kiến tạo cực đẹp để Ronaldo gỡ hòa sau đó 3 phút. Trận đấu càng về cuối, kịch bản Brazil mất điểm càng cao. Ronaldo lẫn Ronaldinho đều rời sân. Chỉ còn Rivaldo cùng Denilson, Vampeta và Luizao là các cầu thủ tấn công của Selecao.
Tranh cãi đầu tiên đến vào phút 87, Alpay Ozalan của Thổ Nhĩ Kỳ kéo áo khiến Luizao ngã ngoài vùng cấm. Song trọng tài người Hàn Quốc, Kim Young-joo chỉ tay ngay vào chấm phạt đền. Thậm chí, ông vua áo đen còn truất quyền thi đấu của Ozalan.
Rivaldo không bỏ lỡ cơ hội để nâng tỷ số lên 2-1. Trận đấu sục sôi. Đỉnh điểm của tranh cãi đến vào phút bù giờ cuối cùng. Brazil có quả phạt góc bên cánh phải, Rivaldo là người thực hiện. Hakan Ulsan đá quả bóng đập vào đầu gối Rivaldo đang đứng ngoài đường biên.
Tiền đạo người Brazil ngã xuống và lấy tay ôm mặt đầy đau đớn. Các cầu thủ hai bên chưa hiểu gì, thì trọng tài Young-joo đã lao tới tặng hậu vệ của Thổ Nhĩ Kỳ thêm 1 chiếc thẻ vàng. Giống Ozalan, Ulsan bị truất quyền thi đấu.
Brazil sau cùng giành chiến thắng chung cuộc 2-1 để khởi đầu World Cup 2002 suôn sẻ. Rivaldo ẵm luôn danh hiệu “Cầu thủ hay nhất trận” từ ban tổ chức.
Dẫu vậy, mọi chuyện chưa kết thúc với cựu sao Barca.
Tranh cãi bùng nổ
Cả thế giới trực tiếp đều thấy Rivaldo ăn vạ nhằm câu thẻ hại đối thủ. Hành động này không qua mắt FIFA, và tiền đạo người Brazil phải chịu phạt tới 8.000 euro, mức không hề nhỏ ngày đó. FIFA ra phán quyết yêu cầu “Những ngôi sao cần phải có trách nhiệm về hành động của mình và làm gương cho những cầu thủ trẻ”.
Song Rivaldo không hề tỏ ra ăn năn về hành vi của mình. “Đúng, bóng đã không đi trúng mặt tôi, nhưng cầu thủ Thổ Nhĩ Kỳ lẽ ra không nên sút như thế. Kinh nghiệm của tôi đã lên tiếng. Bóng đá là thế đấy”, anh nói.
“Tôi vui khi thấy thẻ đỏ từ tay trọng tài. Có quá nhiều tiểu xảo và bạo lực trong bóng đá ngày nay. Chẳng quan trọng bóng đi vào đâu trên cơ thể tôi. Ý đồ sau cùng mới là thứ đang lưu tâm”, Rivaldo nhấn mạnh.
Người Thổ Nhĩ Kỳ nổi điên với những gì diễn ra. Họ bị phạt một quả penalty trên trời rơi xuống, đồng thời bị treo giò 2 cầu thủ chỉ sau lượt trận đầu tiên.
Chủ tịch LĐBĐ Thổ Nhĩ Kỳ, Haluk Ulusoy, căm phẫn nói: “Giờ đây chỉ 1 người giết chết giấc mơ của 70 triệu người Thổ Nhĩ Kỳ. Chúng tôi yêu người Hàn Quốc, nhưng gã kia không thể nào là trọng tài được”.
“Tôi không tán thành hành động của Ulsan, nhưng tay cầu thủ Brazil kia đã ngã xuống và ôm đầu cứ như bị xuất huyết não. Họ nói cầu thủ sẽ bị trừng phạt nếu đánh lừa trọng tài, vậy mà cầu thủ của chúng tôi lại bị thẻ đỏ”, Ulusoy tiếp tục bức xúc.
Rivaldo mặc kệ, thậm chí số 10 của Brazil còn đổ thêm dầu vào lửa với phát biểu ráo hoảnh: “World Cup sẽ trở nên tuyệt hơn nữa nếu có thêm những trọng tài như ngài Young-joo”.
Tất cả đều biết số phận của Rivaldo và Brazil tại giải đấu năm đó. Song nếu Ronaldo, Ronaldinho hay Roberto Carlos đều bước vào ngôi đền những huyền thoại được yêu mến và kính trọng bậc nhất sau kỳ World Cup tại châu Á, Rivaldo lại trở thành cái tên bị căm ghét.
Hành vi ăn vạ lộ liễu trước Thổ Nhĩ Kỳ của số 10 trở thành vết nhớ che mờ toàn bộ những vinh quang anh có được trước đó. Planet Football miêu tả: “Thế giới từng coi Rivaldo là tài năng trời ban, nhưng sau kỳ World Cup 2002, họ gọi anh ta là kẻ gian lận”.
Kỳ cúp thế giới năm 2002 cũng là đỉnh cao cuối cùng trong sự nghiệp của Rivaldo. Anh tới AC Milan trong mùa hè năm đó, nhưng chỉ là người thừa ở đội bóng áo sọc đỏ đen. Rivaldo sau đó lang bạt qua 8 CLB khác nhau với những điểm dừng chân kỳ quặc như Uzbekistan hay Angola trước khi giải nghệ vào năm 2015, ở tuổi 43.
Sự nghiệp vắt qua 3 thập niên của Rivaldo có đầy đủ vinh quang. Anh vô địch La Liga, Champions Leauge, Siêu cúp châu Âu, Copa America, World Cup và có cả Quả bóng Vàng.
Khi nhắc tới Rivaldo lúc này, ấn tượng về pha ăn vạ thô thiển trước Thổ Nhĩ Kỳ tại World Cup 2002 vẫn lớn hơn tất cả. Đó âu cũng là cái giá phải trả cho Rivaldo. Tiểu xảo không thiếu và luôn cần thiết trong bóng đá, nhưng cách Rivaldo làm cách đây 18 năm đơn giản đã đi quá giới hạn.