Nhưng qua thời gian cùng sự phát triển của bóng đá hiện đại, những chủ nhân của danh hiệu chiếc giày vàng đều đã có những sự thay đổi trong lối chơi. Một sự thay đổi thường thấy của những tiền vệ biên tại Premier League trong khoảng 10 năm trở lại đây.
Từ bỏ đường biên, tiến vào trung lộ
Đã qua rồi cái thời mà bóng đá Anh sản sinh ra hàng tá những tiền vệ chạy cánh theo kiểu David Beckham, Joe Cole, Stewart Downing. Cũng đã từ rất lâu rồi người ta không còn được thấy một mẫu tiền vệ kiểu như Florent Malouda hay Jesus Navas tung hoành ở Premier League. Cuộc sống thay đổi và bóng đá cũng theo guồng quay đó mà đổi thay. Các tiền vệ biên giờ đây thường có xu hướng đá trái kèo. Tức là người thuận chân phải thì đá biên trái và người thuận chân trái thì đá biên phải.
Những tiền vệ bám biên thuần túy như trước đây rất khó có đất diễn trong môi trường bóng đá hiện đại, đặc biệt là ở Ngoại hạng Anh. Leroy Sane là một trong những ví dụ điển hình. Từ chỗ là những người chuyên bám biên, hít thở bầu không khí ở dọc 72m sân, họ dần di chuyển vào trung lộ, chơi gần khung thành hơn, sút nhiều hơn và dĩ nhiên là ghi bàn nhiều hơn.
Trước khi đến Liverpool và ghi 45 bàn thắng trên mọi đấu trường ở mùa trước, Salah vốn là một chân chạy cánh “thuần chủng” ở AS Roma. Anh sống và hít thở bầu không khí ở ngay cạnh đường kẻ 72m dọc sân. Salah cầm bóng và phối hợp với các đồng đội ở ngoài biên, nơi mà phía sau anh là làn ranh giới giữa “sự sống và cái chết”.
Đi bóng thành công, anh tạo cơ hội, đi bóng thất bại tiếng còi vang lên và trận đấu bắt đầu lại với một cú ném biên!
Sadio Mane cũng từng chơi như vậy trong màu áo của Southampton, anh từng lọt danh sách đội hình tiêu biểu của năm do PFA bình chọn. Và vị trí sở trường của anh khi đó là tiền vệ cánh phải. Điều tương tự xảy ra với Aubameyang, thậm chí tiền đạo người Gabon còn “tiến hóa” sớm hơn so với hai cầu thủ nói trên. Anh chuyển vào trung lộ từ thời điểm chuyển đến Borussia Dortmund. Nhưng chắc chắn không một người yêu mến bóng đá nào quên được những bước chạy kinh hoàng của Usain Bolt trong làng bóng đá mỗi khi anh có bóng ở hành lang cánh.
Những sát thủ của Premier League đã được tạo ra bằng cách như vậy. Với lối chơi sở trường ở bên cánh họ dĩ nhiên có tốc độ cùng khả năng xoay sở khéo léo. Đẩy các cầu thủ như vậy vào trung lộ, các huấn luyện viên sẽ tận dụng được kỹ thuật và dĩ nhiên là cả tốc độ của những người vốn sống trên đường biên. Nhưng quan trọng hơn hết, việc đẩy các tiền vệ biên vào trung tâm đến từ hai nguyên nhân.
Một là vai trò của các hậu vệ biên ngày càng quan trọng. Họ tạt sớm hơn, chạy nhiều hơn và đảm nhận nhiều vai trò hơn. Có nghĩa là thay vì cần phải có hai người ở bên cánh để chia nhau vai trò tấn công và phòng ngự. Thì giờ đây, trọng trách đó được giao hết cho các hậu vệ cánh. Còn những người như Mane hay Salah được đẩy vào trung tâm, chơi bóng gần khung thành hơn và tăng thêm nhân sự tấn công ở trong khu vực vòng 16m50 của đối thủ.
Hai là với việc đẩy các tiền vệ cánh vào trung lộ sẽ giảm tải tối đa việc phải tham gia phòng ngự của họ. Thay vào đó các cầu thủ này thường gây áp lực tầm cao, áp sát đối thủ ngay từ phần sân của đối phương. Một trong những tiền đề để tạo ra thứ đặc sản Gegenpressing của Jurgen Klopp.
Câu chuyện bắt đầu từ Cristiano Ronaldo
Việc đẩy các tiền vệ biên vào trung lộ, biến họ từ một số 7 thành một số 9 là điều mà Sir Alex Ferguson đã từng làm. Và thành quả đó là việc tạo nên một Ronaldo như ngày nay. Siêu sao người Bồ Đào Nha từng được coi là một Luis Figo mới của bóng đá thế giới. Là người kế thừa chiếc áo số 7 của vị tiền bối tại đội tuyển Selecao Châu Âu.
Ronaldo đến Manchester United với kỳ vọng thay thế David Beckham và tạo nên một đôi cánh trong mơ với Ryan Giggs. Đó là những bước đệm đầu tiên trong sự nghiệp thi đấu của cầu thủ đang thuộc biên chế Juventus.
Ronaldo có thể coi là người đi tiên phong trong cách chơi này trong bóng đá hiện đại. Bớt rườm rà, bớt những cú đảo chân ở hai bên cánh. Ronaldo tiến vào trung lộ và hủy diệt mọi hàng thủ mà anh phải đối đầu. Qua từng năm tháng, Ronaldo phát triển các kỹ năng dứt điểm, khả năng chạy chỗ đoạn ngắn, chơi bóng đơn giản hơn để tự hoàn thiện bản thân. Điều trái ngược hoàn toàn với cách chơi trước đó của anh với những quả tạt, những cú nước rút hay lối chơi thiên về kỹ thuật cần có của những tiền vệ biên.
Ronaldo thay đổi cách chơi của mình trong những năm tháng cuối cùng ở MU và hoàn thiện nó khi chuyển tới thi đấu cho Real Madrid. Đặc biệt khi đội bóng này được dẫn dắt bởi Jose Mourinho. Hẳn người hâm mộ vẫn chưa thể nào quên được 15 pha kiến tạo của Mesut Ozil cho siêu sao người Bồ Đào Nha vào mùa giải 2012-2013.
Trong số những cầu thủ ghi bàn hàng đầu tại Premier League năm nay, ngoại trừ Sergio Aguero vốn là một tiền đạo chuẩn từ lúc “lọt lòng” đến giờ. Thì những người như Jamie Vardy, Harry Kane, đều từng xuất thân là những tiền vệ biên trước khi chuyển mình thành tiền đạo cắm.
Một trong những trang sử mới của bóng đá Anh được tạo ra bởi sự thay đổi của những tiền vệ biên. Lối chơi vốn đã là đặc sản của người Anh trong thế kỷ 20.
(Bạn đọc: Mạnh52)