Nhằm hạn chế việc thay đổi quốc tịch liên tục của các cầu thủ, FIFA từ lâu đã áp dụng luật “cầu thủ đã khoác áo một quốc gia sẽ không còn có thể khoác áo một quốc gia khác”.
Dù vậy, với mong muốn tạo điều kiện thuận lợi và hợp lý cho cầu thủ cũng như các đội tuyển, FIFA đã linh hoạt điều chỉnh luật lệ này. Cụ thể, “một cầu thủ chỉ tham dự các trận đấu giao hữu vẫn có thể thay đổi quốc gia mình thi đấu”. Jorghinho, tiền vệ có 2 quốc tịch Italia và Brazil từng thi đấu 2 trận giao hữu cho Azzurri dưới thời Conte vẫn có thể khoác áo các ‘vũ công Samba’ nếu được gọi.
Khi Kosovo giành được độc lập và gia nhập FIFA, LĐBĐ thế giới cũng đã tạo điều kiện để giúp nền bóng đá của quốc gia non trẻ này sớm hòa nhập phát triển. Dù bị nhiều nước phản đối, FIFA vẫn quyết định cho phép các cầu thủ có quốc tịch Kosovo có thể khoác áo đội tuyển nước này dù đã hoặc đang thi đấu cho những quốc gia khác. Thủ thành Samir Ujkani, từng có 20 lần ra sân cho Albania nhưng nhờ ‘sự mở lòng’ của FIFA, giờ đây anh đang là đội trưởng Kosovo.
Không dừng lại ở đó, mới đây, Reuters thông báo rằng FIFA đang xem xét thay đổi luật. Họ cân nhắc sẽ “cho phép một cầu thủ chuyển đổi quốc gia thi đấu nếu anh ta chỉ chơi vài trận và không còn cơ hội được gọi lên đội tuyển hiện tại”.
Ngay lập tức, chủ tịch CONCACAF, ông Victor Montagliani đã lên tiếng ủng hộ ý định này của FIFA: “Có rất nhiều vấn đề đã xuất hiện trong nhiều năm qua vì thế giới đang thay đổi, tình hình nhập cư thay đổi. Vấn đề mang tính quốc tịch xuất hiện trên khắp thế giới điển hình như châu Phi, châu Á và CONCACAF. Vì vậy, đây là thời điểm tốt nhất để xem xét vấn đề này và xem liệu có giải pháp nào tốt không, nếu nó không ảnh hưởng đến sự công bằng.”
Những trường hợp cụ thể…
Khoảng thời gian năm 2009 khi cầu thủ Việt kiều Lee Nguyễn trở về Việt Nam thi đấu cho Hoàng Anh Gia Lai và Becamex Bình Dường, cả đất nước đều ủng hộ anh khoác áo tuyển Việt Nam, chính bản thân anh cũng muốn điều này. Thế nhưng, mọi chuyện đã không thể trở thành sự thật, Lee Nguyễn có 2 lần ra sân cho tuyển Mỹ tại Copa America 2007, và theo luật FIFA, anh không còn cơ hội khoác áo Việt Nam.
Xét luật mới mà FIFA đang xem xét “cho phép một cầu thủ chuyển đổi quốc gia thi đấu nếu anh ta chỉ chơi vài trận và không còn cơ hội được gọi lên đội tuyển hiện tại” vào trường hợp này, Lee Nguyễn sẽ có thể khoác áo ĐTVN vì khi đó anh chỉ mới đá 2 trận cho Mỹ và không còn cơ hội lên tuyển khi về Việt Nam thi đấu.
Tương tự là trường hợp của Adnan Januzaj, cầu thủ mang 3 quốc tịch Bỉ, Croatia, Kosovo. Nếu luật này được thông qua, anh hoàn toàn có thể chuyển sang khoác áo Croatia hay Kosovo khi mới đá 2 trận chính thức cho Bỉ và không còn được gọi lên tuyển trong hơn 2 năm trở lại đây.
…đến giấc mơ Yohan Cabaye khoác áo Việt Nam
Tiền vệ đang khoác áo Crystal Palace chính là cầu thủ mang dòng máu Việt thành công nhất trong lịch sử. Và đương nhiên, với tài năng của mình, anh đã chọn khoác áo ‘Những chú Gà trống Gaulois” thay vì một đội tuyển Việt Nam nhỏ bé. Dù vậy, hiện tại khi đã bước sang tuổi ‘băm’, Cabaye không còn được trọng dụng ở tuyển Pháp và hơn một năm chưa khoác lên mình màu áo lam.
FIFA đang nỗ lực thu hẹp khoảng cách giữa các nền bóng đá, tạo điều kiện cho các nền bóng đá kém phát triển. Mới đây, họ đã quyết định trao thêm rất nhiều suất cho châu Á và Phi trong phiên bản World Cup 48 đội được áp dụng từ năm 2026 trở đi. Trong bối cảnh đó, chúng ta hoàn toàn có thể hy vọng FIFA tiếp tục nới rộng luật về quốc tịch thành “cho phép một cầu thủ chuyển đổi quốc gia thi đấu nếu anh ta không còn cơ hội được gọi lên đội tuyển hiện tại” và Cabaye sẽ đủ điều kiện khoác lên mình màu áo đỏ Việt Nam.
Nói thẳng ra, đây được xem là một giấc mơ viễn vông. Nhưng trong bóng đá, không chỉ trên sân cỏ, mà ở ngoài sân cỏ, chuyện gì cũng có thể xảy ra. Chúng ta được mơ và có quyền mơ.
Một Radja Nainggolan đang mang trong mình quốc tịch Indonesia, đang hừng hực khí thế với bóng đá lại bị HLV tuyển Bỉ Roberto Martinez ‘cạch mặt’. Có lẽ người Indonesia còn đang cố gắng mơ nhiều hơn chúng ta…
