Cống hiến gần cả cuộc đời mình cho những bức vẽ truyền thần đối với họa sĩ Từ Hoa Lợi là một niềm hạnh phúc, thế nhưng chú cũng không khỏi trăn trở liệu nghề vẽ này còn có thể tồn tại bao lâu khi cho đến nay vẫn chưa tìm được người kế thừa.
Xuất hiện trong tập 8 Mãi Mãi Thanh Xuân lên sóng tuần này, người họa sĩ 82 tuổi gây ấn tượng sâu sắc khi mang theo 4 bức tranh vẽ truyền thần tặng cho các nghệ sĩ Lam Trường, Giang Hồng Ngọc, Ốc Thanh Vân, Sam. Riêng bức tranh của nghệ sĩ Kim Tử Long, chú Lợi đã dành lại hoàn thành ngay trên sân khấu chương trình. Trước những bức tranh truyền thần trắng đen được chú khắc họa rõ nét dấp dáng, đường nét khuôn mặt đến thần thái y chang hình chụp, các nghệ sĩ đã liên tục bày tỏ sự trầm trồ ngưỡng mộ.
Họa sĩ Từ Hoa Lợi là người vẽ truyền thần cuối cùng ở Sài Gòn
Tranh truyền thần là một thể loại hội họa mà người họa sĩ truyền lại cái “thần” của người được vẽ, tức là truyền đạt được cảm xúc, thần thái thông qua tác phẩm. Để vẽ lại một bức ảnh đòi hỏi người họa sĩ phải có ý chí kiên trì, cần mẫn và sự tập trung cao độ. Bức vẽ sau khi hoàn thành không chỉ giống với ảnh được chụp mà còn phải truyền được thần thái của con người đó. Tuy nhiên, trong thời đại công nghiệp phát triển như hiện nay, nghề vẽ tranh truyền thần đã không còn giữ được vị thế xưa. Khách hàng không còn nhiều nên các họa sĩ cũng dần rời bỏ niềm đam mê với nghề để kiếm sống bằng những công việc khác. Chú Từ Hoa Lợi được mệnh danh là họa sĩ vẽ tranh truyền thần cuối cùng ở Sài Gòn này.
Sinh ra và lớn lên tại Hà Nội nhưng sau này, chú Từ Hoa Lợi lại chọn Sài Gòn làm nơi để lập nghiệp. Đến nay, chú đã sinh sống và vẽ tranh truyền thần ở Sài Gòn được gần 30 năm. Chia sẻ về “mối duyên” với nghề vẽ, chú Lợi cho biết bắt đầu từ năm 9 – 10 tuổi chú đã rất thích vẽ rồi. Thời đó, chưa học qua trường lớp đào tạo bài bản nào và những bức tranh của chú cũng chỉ đơn giản là những con gà, con vịt mẹ hay đi chợ về mua. Sau này lớn lên, theo học trường Đại học Mỹ Thuật Hà Nội đã giúp chú “chắc tay” hơn để theo đuổi niềm đam mê vẽ tranh của mình. Và kể từ đó, chú Từ Hoa Lợi đã gắn bó với nghề vẽ tranh truyền thần được hơn 60 năm.
Những bức tranh của chú không những diễn tả dấp dáng, đường nét của khuôn mặt mà còn thể hiện được thần thái, tâm trạng của nhân vật. Cả đôi mắt, cái nhoẻn miệng cười hay từng biểu cảm đều được chú khắc họa rõ nét. Hàng ngày, tại sạp vẽ nhỏ của mình trên con đường Điện Biên Phủ quận 10, cứ 8 giờ sáng chú lại dọn giá vẽ, tá bút được tự chế bằng tre, bông và thậm chí là lông chổi, đầu lọc thuốc lá; đúng 5 giờ chiều thì dọn về. Mỗi lần vẽ, chú đều rất nhập tâm như thể đưa hồn vào bức tranh, mặc kệ mọi sự việc xung quanh.
Chú Từ Hoa Lợi luôn tâm niệm: “Nghề nào cũng quý nhưng người làm nghề phải say mê yêu nghề thì cả đời mới giữ được nghề, mới đem lại kết quả thật mỹ mãn”. Theo đuổi nghề vẽ cả cuộc đời mình như thế, đến nay chú Lợi không khỏi trăn trở cho cái nghề của mình rồi sẽ đi về đâu khi hàng chục năm qua vẫn không có người kế thừa. Dù đã có rất nhiều học trò theo học nhưng sau đó đều không thể chịu được việc ngồi suốt 5 tiếng đồng hồ cho một bức vẽ nên đều từ bỏ. Chỉ còn mình chú trụ lại với nghề giữa một thành phố náo nhiệt, sầm uất bậc nhất cả nước. Tuy nhiên, chú Từ Hoa Lợi vẫn quyết tâm sẽ không bao giờ từ bỏ nghề. Chú tự tin khẳng định, nghề vẽ truyền thần không bao giờ mất, bởi chú có khả năng phác thảo bằng trí nhớ mà không cần nhìn hình vẽ mẫu. Điều này máy móc “bó tay”, mà cuộc sống thì còn nhiều người cần lắm. Ở tuổi 82 nhưng chú Lợi vẫn rất mạnh khỏe, tinh thần vẫn minh mẫn, mắt vẫn sáng để vẽ truyền thần. Chú cho biết nếu năm 90 tuổi sức khỏe vẫn tốt thì chú vẫn sẽ tiếp tục vẽ.
Đón xem tập 9 Mãi Mãi Thanh Xuân được phát sóng vào lúc 20g35 thứ Tư ngày 04/09/2019 trên kênh HTV7.
Lý Mục
