Kể từ khi Ngoại hạng Anh ra đời, các huấn luyện viên người Hà Lan đã gặp không ít khó khăn khi dẫn dắt các đội bóng tại giải đấu hàng đầu nước Anh này. Trong khi các đồng nghiệp đến từ Tây Ban Nha, Italia, Pháp, Bồ Đào Nha và Đức đều đã từng nâng cao danh hiệu vô địch quốc gia hoặc Champions League, 10 nhà cầm quân xứ sở hoa tulip vẫn chưa thể chạm tay vào những chiếc cúp danh giá nhất.
Ruud Gullit là người Hà Lan đầu tiên cầm quân ở giải đấu số một xứ sương mù. Ông đã có khởi đầu đầy hứa hẹn khi giúp Chelsea giành Cúp FA 1997, chức vô địch đầu tiên của CLB sau 26 năm. Tuy nhiên, chỉ 9 tháng sau thành công này, Gullit bất ngờ bị sa thải dù The Blues đang đứng thứ hai trên bảng xếp hạng.
Theo lời kể của cựu hậu vệ Michael Duberry, Gullit đã thay đổi cách cư xử sau khi trở thành HLV. Từ một người dễ gần khi còn là cầu thủ, ông trở nên xa cách và thường gọi các học trò là “em yêu” như một cách để nhắc nhở về vị trí của họ. Điều này khiến một số cầu thủ Chelsea, vốn từng là đồng đội của Gullit, cảm thấy khó chịu.
Tại Newcastle, Gullit cũng gặp vấn đề tương tự khi bị cho là “ngạo mạn” và “thẳng thắn” quá mức. Ông có cuộc chia tay ồn ào với huyền thoại Alan Shearer trước khi bị sa thải chỉ sau chưa đầy một năm cầm quân.
Ryan Babel, cựu tiền đạo Liverpool, cho rằng “cái tôi của người Hà Lan” là một trong những nguyên nhân khiến các HLV đồng hương của anh gặp khó khăn ở Anh. Họ thường có thái độ “chúng tôi sẽ không thích ứng, chúng tôi luôn cố gắng chơi theo cách của mình”. Điều này có thể xuất phát từ việc họ quá quen với sự thống trị ở giải VĐQG Hà Lan, nơi phần lớn các đối thủ yếu hơn nhiều so với Ngoại hạng Anh.
“Các HLV cần phải làm quen với Ngoại hạng Anh. Ngoại hạng Anh sẽ không thay đổi chỉ vì một HLV nước ngoài,” Babel nhấn mạnh.
Louis van Gaal là một trong số ít những người Hà Lan cố gắng điều chỉnh phương pháp làm việc khi đến Anh. Ông chuyển từ vai trò “huấn luyện viên” sang “quản lý”, thay đổi trang phục và cho phép các trợ lý có tiếng nói hơn trong các buổi tập. Tuy nhiên, điều đó vẫn chưa đủ để ông trụ lại lâu dài tại Old Trafford.
Bản sắc bóng đá Hà Lan vừa là điểm mạnh vừa là điểm yếu của các HLV nước này. Họ thường áp dụng sơ đồ 4-3-3, tập trung kiểm soát vị trí và tấn công mạnh mẽ. Khi thành công, điều này tạo ra sức mạnh khó cưỡng. Nhưng khi thất bại, nó thường dẫn đến những kết cục ồn ào.
Frank de Boer là một ví dụ điển hình. Sau khi thất bại ở Inter Milan, ông quyết tâm áp đặt triết lý của mình tại Crystal Palace. Tuy nhiên, việc loại bỏ một số cầu thủ có ảnh hưởng và cố gắng thay đổi hoàn toàn lối chơi của đội bóng đã khiến ông phải ra đi chỉ sau 450 phút thi đấu – kỷ lục buồn nhất lịch sử Ngoại hạng Anh.
Erik ten Hag hiện đang là HLV người Hà Lan thành công nhất ở Anh kể từ khi Ngoại hạng Anh ra đời. Ông đã giúp Manchester United giành Cúp Liên đoàn 2023 và Cúp FA 2024. Với 114 trận đã dẫn dắt, Ten Hag đang tiến gần đến kỷ lục 147 trận của Martin Jol tại Tottenham – thời gian cầm quân lâu nhất của một HLV Hà Lan ở giải đấu này.
Arne Slot, sẽ là người Hà Lan tiếp theo thử sức tại Ngoại hạng Anh khi ông cùng Liverpool hướng tới mục tiêu vô địch mùa tới. Dù có những điểm khác biệt nhất định với Jurgen Klopp, nhưng phong cách chiến thuật của ông được đánh giá có thể mang tới thành công cho đội bóng vùng Merseyside.
Liệu chiến lược gia 45 tuổi có thể học hỏi từ những kinh nghiệm của các đồng hương đi trước để tạo nên thành công lâu dài tại Anfield? Đó sẽ là một thử thách thú vị không chỉ cho Arne Slot mà còn cho cả nền bóng đá Hà Lan.
(Bạn đọc: Quang Vinh)
