Đội Có nổi tiếng khắp Sài Gòn – Gia Định vào trước 1975. Xuất phát điểm từ con số 0, nhưng nhờ tài kinh doanh, nhạy bén trong mọi ngành nghề đã giúp Đội Có trở thành tỷ phú trong ngành ngân hàng, thương mại với khối tài sản “khủng”, nhà cửa rải khắp nơi.
Trong cuốn “Sài Gòn vang bóng” của Phan Thứ Lang cũng từng ghi chép về mức độ giàu có của Đội Có như sau: “Giai đoạn này (trước khi Mỹ đến), Đội Có rất sung túc, có xe hơi riêng, có xe ngựa kiếng chở vợ con đi chơi. Đội Có, trông người cũng có mã cao lớn, to béo, để râu quai nón, đội mũ phớt, tay cầm batoong (gậy ngắn cầm tay để chống), miệng ngậm ống vố nom oai vệ lắm. Tuy tuổi lúc đó đã tứ tuần nhưng được nhiều đào hát ngấp nghé vì ông có tướng tốt lại lắm bạc”.
Theo tìm hiểu, Đội Có tên thật là Nguyễn Văn Có. Trước năm 1940, Đội Có chỉ là một tên “mã tà” (lính cảnh sát thời Pháp thuộc) ở bót Tân Bình, xã Phú Nhuận. Ông cưới một cô đào hát khá nổi danh của đất Sài Gòn làm vợ.
Góc ngã tư Phú Nhuận những năm trước 1975
Sau này, Đội Có xây nhiều ngôi nhà cao tầng (chung cư) cho ngoại kiều thuê, hùn vốn với Nguyễn Tấn Đời mở “Tín Nghĩa Ngân hàng”. Những năm 1970, đây là ngân hàng thương mại lớn nhất miền Nam. Sau 5 năm, nó đã mở rộng ra 32 chi nhánh với hơn 1.000 nhân viên.
Thời gian đương chức, Nguyễn Văn Có từng đi bắt bớ một vụ “cờ bạc” và bị một nhóm côn đồ chém vào bả vai suýt mất mạng. Sau vụ này, Viên cò Tây cho ông lên chức đội và cho về trông coi trật tự tại chợ Xã Tài. Từ đó, Nguyễn Văn Có trở thành người đòi nợ thuê, khiến người mua bán hàng rong sợ hãi vì hay bị xua đuổi, các con nợ cũng xanh mặt, không dám trễ hẹn hay quỵt nợ.
Ngân hàng Tín Nghĩa là do ông hùn cùng ông Nguyễn Tấn Lời lập nên
Khi tích cóp được chút vốn liếng, Nguyễn Văn Có mua rẻ mấy mảnh đất sình lầy, bỏ hoang dọc hai bên đường Loui Berland (nay là Phan Đình Phùng), sát chợ Xã Tài. Sau đó, ông lấp đất, làm nhà gạch bán hoặc cho thuê, tạo nên con hẻm được mọi người gọi là “hẻm Đội Có”.
Nhờ đầu óc kinh doanh mà chẳng mấy chốc, Đội Có trở nên giàu có. Năm 1945, Đội Có xin thôi việc về làm nghề cho vay trả góp. Ông tậu thêm miếng đất ở đường Võ Di Nguy (nay là Phan Đình Phùng) mở rạp hát mang tên Cẩm Vân chuyên cho thuê làm chỗ hát bội, cải lương và chiếu bóng.
Năm 1946, rạp hát bị thiêu hủy, ông sử dụng khu đất nền cải tạo, xây cất thành một dãy phố cho thuê buôn bán. Đội Có còn mua mấy chục chiếc xe đò, mở hãng xe tên Bửu Hiệp chuyên chạy tuyến Sài Gòn – Đà Lạt. Ông còn mua cả chục căn biệt thự ở Đà Lạt cho khách du lịch thuê, hay nghĩ cách “nhập” chó becgie tận Đức về làm giống, bán cho những tay ngoại kiều hoặc nhà giàu.
Hình ảnh đường Võ Di Nguy (nay là đường Nguyễn Kiệm) nhìn về phía ngã tư Phú Nhuận
Thừa thắng, Đội Có mua căn biệt thự số 86 Yên Đổ (nay là Lý Chính Thắng) dùng làm ga ra sửa xe hơi. Không dừng lại, Đội Có còn cho người đi khắp xứ Đông Dương chọn mua ngựa giống tốt về nuôi, mang ra trường đua Phú Thọ mỗi chủ nhật.
Sở hữu khối tài sản “khủng”, Đội Có xin xuất cảnh sang Pháp năm 1978 sống cùng con trai. Ít lâu sau, ông lại sang Mỹ sống với con gái. Vì tin tưởng, ông ký ủy thác hàng triệu đô la để con gái đứng tên. Cô con gái sau đó đã dùng số tiền này mua biệt thự tại Mỹ để cho thuê.
Nhưng vì tin nhầm người, con gái ông đã giao hết mọi việc cho người hầu gái gốc Mỹ da đen. Thậm chí cả căn biệt thự ông ở cũng nhờ cô hầu gái đứng tên hộ và còn trao tay hòm chìa khóa két sắt.
Nhưng bất ngờ, cô con gái Đội Có đột ngột qua đời không kịp trăn trối. Thế nên chỉ ít lâu sau, Đội Có cũng bị cô hầu gái đuổi ra khỏi nhà. Buồn cảnh con gái chết sớm, tiếc cho khối tài sản tích góp cả đời bị người ta chiếm đoạt, Đội Có cũng nhanh chóng qua đời tại Mỹ vì đứt mạch máu não.
Nguyệt Thảo
