Hải Phòng không chỉ nổi tiếng với bánh đa cua hay bánh mì cay mà còn có một món ăn đặc sản mùa thu vô cùng độc đáo. Mặc dù vẻ ngoài có phần “kì lạ”, nhưng khi thưởng thức, bạn sẽ bất ngờ bởi hương vị thơm ngon, béo ngậy.
Thịt chuột đồng đã trở thành một nguyên liệu đặc trưng trong ẩm thực của nhiều huyện thuộc Hải Phòng như Kiến Thụy, Vĩnh Bảo và Tiên Lãng. Món ăn này không chỉ mang lại sự phong phú cho bữa ăn của người dân địa phương mà còn thu hút nhiều thực khách từ các khu vực khác đến thưởng thức.
Theo kinh nghiệm của người dân, khoảng thời gian từ tháng 9 đến đầu tháng 11 âm lịch là lúc chuột đồng đạt chất lượng tốt nhất. Vào mùa này, chuột thường tìm đến các cánh đồng lúa chín để tìm mồi, nhờ đó mà chúng tích tụ mỡ, trở nên béo tốt. Đây cũng là lý do người dân tranh thủ dịp này để bắt chuột, không chỉ để bảo vệ mùa màng mà còn như một cách tạo thêm thu nhập hoặc chuẩn bị nguyên liệu cho các món ăn ngon.
Anh Phạm Quyền, cư dân tại Tiên Lãng, chia sẻ rằng sau khi bắt chuột đồng, người ta sẽ trụng chúng qua nước sôi để giúp làm sạch lông, rồi sau đó thui trên lửa. Phương pháp này không chỉ giúp lớp da chuột trở nên vàng ươm mà còn tạo nên hương vị thơm ngon hấp dẫn cho món ăn.
Theo kinh nghiệm của người dân, khoảng thời gian từ tháng 9 đến đầu tháng 11 âm lịch là lúc chuột đồng đạt chất lượng tốt nhất
Sau khi thui xong, quá trình chế biến tiếp theo là lọc bỏ nội tạng và phần mỡ ở hai bên háng, cũng như loại bỏ đầu và chân, rồi rửa sạch với nước muối để đảm bảo vệ sinh. Tùy thuộc vào thói quen của từng vùng, nhiều người còn giữ lại gan chuột vì phần này có độ béo ngậy và vị ngon đặc trưng.
Để làm mất mùi tanh, người dân thường ngâm thịt chuột trong nước gừng hoặc nước cốt chanh từ 10 đến 15 phút trước khi tiến hành nấu nướng.
Thịt chuột có thể được chế biến thành nhiều món ngon, nhưng chế biến thịt chuột luộc là phương pháp phổ biến nhất nhờ vào sự đơn giản và khả năng giữ lại hương vị nguyên bản của nó.
Quá trình chế biến bắt đầu bằng việc sơ chế thịt chuột thật sạch sẽ, sau đó cuộn chặt lại và cho vào nồi nước sôi để luộc trong khoảng 7-10 phút. Để tăng thêm sự hấp dẫn cho nước luộc, nhiều người thường cho thêm gừng, muối và các gia vị như hành, tiêu, hoặc mắm, giúp thịt trở nên đậm đà và dậy mùi thơm.
Thịt chuột có thể được chế biến thành nhiều món ngon
Sau khi luộc, thay vì thưởng thức ngay, người dân nơi đây thường thực hiện thêm một số bước để món ăn thêm phần hấp dẫn. Một trong những cách phổ biến là để thịt qua đêm, thậm chí có thể dùng lá ré (loại cây có hình dáng giống riềng, mọc tự nhiên ở nhiều vùng quê) để tạo thêm hương vị.
Theo anh Quyền, tại quê hương của anh, sau khi luộc thịt chuột, mọi người thường để ráo, sau đó trải lá chuối xuống, lót một lớp lá ré bên trong rồi đặt phần thịt chuột vào giữa. Tùy theo sở thích, người ta có thể thêm vào một số nguyên liệu khác như lá gừng, lá riềng, chanh hay sả được giã hoặc thái nhỏ nhằm tăng thêm mùi vị. Cuối cùng, mọi người cuộn chặt thịt chuột với lá ré và dùng cối đá hoặc một vật nặng để đè lên trên.
Theo anh Quyền, quá trình ép thịt chuột không chỉ giúp thịt săn chắc mà còn làm tăng độ dai và hương vị đặc trưng từ lá ré, mang đến trải nghiệm ẩm thực đặc sắc.
Khi đến lúc thưởng thức, người ta thường gỡ bỏ các lớp lá bao bọc bên ngoài, sau đó chặt thịt chuột luộc thành những miếng nhỏ vừa miệng và trình bày trên đĩa, rắc thêm một chút lá chanh được thái nhuyễn lên trên để tăng thêm phần hấp dẫn.
Thịt chuột luộc có thể được chấm với nước mắm gừng pha thêm ớt tươi để tạo sự cay nồng, hoặc đơn giản chỉ là muối ớt chanh, tất cả đều mang lại hương vị thơm ngon khó cưỡng.
Khi đến các huyện như Kiến Thụy, Vĩnh Bảo hay Tiên Lãng vào mùa lúa chín, du khách sẽ dễ dàng bắt gặp những mẻ chuột đồng được chế biến sẵn
Khi đến các huyện như Kiến Thụy, Vĩnh Bảo hay Tiên Lãng vào mùa lúa chín, du khách sẽ dễ dàng bắt gặp những mẻ chuột đồng được chế biến sẵn, bày bán tại các chợ dân sinh với mức giá dao động từ 220.000 đến 250.000 đồng mỗi kilogram.
Người dân địa phương thường mua nguyên liệu này về để tẩm ướp gia vị và chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như nướng, quay lu, hay xào lăn. Đặc biệt, một số nghệ nhân ẩm thực còn sáng tạo ra những món độc đáo như xôi chuột và giả cầy, mang đến sự phong phú và đa dạng cho ẩm thực bản địa.
“Ban đầu, có thể nhiều du khách cảm thấy e ngại với món ăn này, nhưng một khi đã dám thử, họ sẽ nhận ra rằng thịt chuột đồng thực sự ngon hơn cả thịt gà,” anh Quyền chia sẻ.
Dẫu vậy, du khách cũng cần lưu ý rằng chuột đồng sống hoang dã, dễ mang trong mình các mầm bệnh cũng như ký sinh trùng. Mặc dù thịt chuột đã được chế biến kỹ lưỡng và nấu chín, thực khách vẫn nên thận trọng và cân nhắc khi thưởng thức những món ăn này.
