Loại rau dại này từng gắn liền với những bữa ăn đơn sơ của người dân miền Trung. Hiện nay, chúng đã trở thành đặc sản với hương vị ngọt ngào, bùi bùi và sự thanh mát, rất được yêu thích trong những ngày hè oi ả.
Mùa hè mang đến sự phát triển mạnh mẽ của các loại rau dại, khi chúng chen chúc nhau vươn lên xanh mướt ở các góc vườn, bờ sông và những bãi đất hoang như rau dền cơm, rau sam, rau diệu, tầm bóp… Trong số những loại rau dại ấy, rau dền cơm nổi bật với mức độ phổ biến. Chúng thường mọc xen kẽ trong các luống rau cải và ruộng ngô, khoai. Ngày xưa, chỉ cần ra vườn một lát là đã có thể thu hoạch được một rổ đầy rau tươi ngon.
“Tôi vẫn nhớ rõ hương vị đặc trưng của rau dền cơm khi được luộc hoặc nấu canh. Nước canh mang sắc hồng nhạt, với vị ngọt thanh và mát lành. Loại rau dền này thật kỳ diệu; không biết hạt của chúng ẩn náu ở đâu trong đất, nhưng chỉ cần một trận mưa, chỉ sau vài ngày, chúng đã mọc lên dày đặc, chi chít như nhảy múa dưới ánh nắng.
Cây rau dền cơm nhỏ bé, thân chỉ cao hơn que tăm một chút, mềm mại và dễ hái, hoàn toàn không giống như rau dền gai đầy gai nhọn hay những giống rau dền to lớn mà người dân thường trồng,” chị Lan Anh, người quê tại TP. Vinh, Nghệ An, chia sẻ.
Cây rau dền cơm nhỏ bé, thân chỉ cao hơn que tăm một chút, mềm mại và dễ hái
Chị Lan Anh cho biết, rau dền cơm mọc tự nhiên và phát triển một cách tự do, nhưng hương vị của chúng lại rất tuyệt vời, vừa mềm vừa ngọt. Rau dền cơm không chỉ ngon khi nấu canh cua hay chế biến với tôm, mà ngay cả khi đơn giản luộc hoặc xào với tỏi, chúng cũng rất hợp khẩu vị.
Cũng xuất thân từ miền Trung, anh Thành hiện đang sinh sống tại Thanh Xuân, Hà Nội, hào hứng chia sẻ: “Mỗi lần trở về quê, tôi đều ra sau vườn nhổ rau dền cơm để thưởng thức với mắm tỏi ớt băm nhuyễn, hoặc chấm cùng tương, xì dầu. Những cây rau dền cơm non xanh mơn mởn, với thân thon nhỏ và mềm mại, chỉ cần rửa sạch rồi thả vào nồi nước sôi một chút là phải vớt ra ngay. Nếu muốn cầu kỳ hơn, tôi thường nấu chúng với tôm khô và thịt xay, tạo nên một nồi canh ngọt lịm và thanh mát.”
Rau dền cơm không chỉ ngon khi nấu canh cua hay chế biến với tôm, mà ngay cả khi đơn giản luộc hoặc xào với tỏi
Trước đây, rau dền cơm thường bị xem như một loại “cỏ dại” mọc xen lẫn trong các vườn khoai và đám đậu phộng. Khi làm cỏ cho đậu, các bà, các mẹ thường nhổ chúng về để chế biến thành món ăn. Chỉ cần gắp một đũa rau dền cơm nấu canh tôm đưa lên miệng, thực khách có thể cảm nhận được vị mềm mại, bùi bùi và ngọt ngào của loại rau giản dị này. Sau đó, “húp” những muỗng nước canh thanh mát, tuyệt ngon, giúp “giải nhiệt” trong những ngày hè oi ả.
Rau dền cơm không chỉ là một thực phẩm phổ biến mà còn rất giàu dinh dưỡng, cung cấp đa dạng các chất như protein, chất xơ và nhiều khoáng chất thiết yếu, bao gồm magiê, phốt pho, mangan và sắt. Theo y học cổ truyền, dền cơm được coi là một loại rau quý giá nhờ vào những dược tính tuyệt vời, giúp thanh nhiệt, hỗ trợ điều trị táo bón, đau họng, viêm kết mạc, và chảy máu cam…
Rau dền cơm không chỉ là một thực phẩm phổ biến mà còn rất giàu dinh dưỡng
Trong một lần tình cờ ghé thăm chợ Hà Đông, Hà Nội, chị Ngọc đã phát hiện ra một mớ rau dền cơm và không khỏi phấn khởi: “Hôm đó, tôi đi chợ sớm và thấy một người bán 5 mớ rau dền cơm cùng với nhiều loại rau khác. Tôi liền quyết định mua 2 mớ vì gần chục năm sống ở thành phố mà chưa lần nào được thưởng thức loại rau dại này. Người bán hàng cho biết rau dền cơm hiện giờ rất hiếm, nếu không mua nhanh thì chẳng mấy chốc sẽ không còn cọng nào. Đây là loại rau dại, chỉ vài hôm mới có bán, nhiều người còn nhờ tôi để dành cho họ khi có.” Khi mang rau dền về nấu với canh cua, vị ngọt mát của nó khiến chị nhớ lại những ngày thơ ấu bên bữa ăn giản dị với nguyên liệu lấy từ “cây nhà lá vườn”, tuy đạm bạc nhưng luôn ngon miệng.
