Trà xanh vốn là một loại nước uống đem đến nhiều lợi ích cho sức khoẻ. Tuy nhiên, để đạt được lợi ích tối đa bạn cần biết cách dùng đúng.
Chuyên gia dinh dưỡng Nguyễn Thị Thương, từ Khoa Dinh dưỡng Tiết chế của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, đã chia sẻ rằng trà xanh là nguồn dồi dào chất chống oxy hóa, có tác dụng hỗ trợ chữa lành vết thương, cải thiện sức khỏe tim mạch và tăng cường hệ miễn dịch. Để đạt được hiệu quả tối ưu và tránh những tác dụng không mong muốn, người sử dụng trà xanh cần lưu ý một số điểm sau đây.
Pha trà ở nhiệt độ thích hợp
Trà xanh nổi tiếng với những lợi ích dinh dưỡng nhờ các hợp chất thực vật có đặc tính chống oxy hóa như epicatechin (EC), axit gallic và epigallocatechin (EGCG). Nhiệt độ và thời gian ngâm trà có thể ảnh hưởng đến mức độ của các hợp chất này. Nếu sử dụng nước quá nóng, các polyphenol có lợi có thể bị phá hủy. Để bảo toàn hương vị và dưỡng chất của trà xanh, người dùng nên hãm trà trong khoảng 2-3 phút với nước nóng ở nhiệt độ khoảng 70-80 độ C.
Trà xanh nổi tiếng với những lợi ích dinh dưỡng nhờ các hợp chất thực vật có đặc tính chống oxy hóa như epicatechin (EC), axit gallic và epigallocatechin (EGCG)
Uống trà đúng thời điểm
Thời gian lý tưởng để thưởng thức trà xanh là khoảng 30 phút đến một giờ sau bữa sáng, giúp cơ thể tỉnh táo và tăng cường trao đổi chất. Một tách trà vào khoảng 2-3 giờ chiều cũng giúp giảm căng thẳng và tăng cường sự tập trung. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng trà xanh chứa khoảng 10-20% tannin (tính theo trọng lượng khô), hợp chất này có thể gây kích ứng và tăng tiết axit dạ dày. Nếu uống khi đói, trà xanh có thể gây trào ngược axit, đau dạ dày và buồn nôn. Tannin còn có thể kết tủa protein trong thực phẩm, làm chậm nhu động ruột và dẫn đến táo bón.
Catechin và tannin trong trà xanh có thể kết hợp với các phân tử sắt trong thực phẩm, cản trở sự hấp thu sắt. Đối với những người nhạy cảm với caffeine, uống nhiều trà xanh có thể gây tăng nhu động ruột và phản xạ dạ dày đại tràng, dễ dẫn đến tiêu chảy. Ngoài ra, caffeine cũng có thể gây kích thích, làm tim đập nhanh và mất ngủ, do chất này có thể lưu lại trong cơ thể tới 6 giờ, nên cần tránh uống trà xanh sát giờ đi ngủ.
Hạn chế pha trà quá đậm hoặc để ngâm lâu
Pha trà quá đậm hay ngâm trà quá lâu sẽ khiến tannin được giải phóng nhiều, dẫn đến vị trà trở nên đắng chát và mất đi hương vị tinh tế. Điều này không chỉ làm giảm chất lượng trà mà còn có thể gây khó chịu cho dạ dày, đặc biệt khi uống lúc bụng đói.
Pha trà quá đậm hay ngâm trà quá lâu sẽ khiến tannin được giải phóng nhiều, dẫn đến vị trà trở nên đắng chát và mất đi hương vị tinh tế
Tránh uống trà xanh cùng thuốc tây
Sử dụng trà xanh để uống thuốc tây có thể gây ra những tác động tiêu cực. Theo chuyên gia Nguyễn Thị Thương, hợp chất catechin trong trà xanh có khả năng ức chế hoạt động của các enzyme chuyển hóa thuốc và chất vận chuyển thuốc, hoặc ảnh hưởng đến sự biểu hiện của các protein này. Điều này có thể làm giảm hiệu quả điều trị hoặc tăng tác dụng phụ của thuốc, đặc biệt là đối với các loại thuốc tim mạch, huyết áp, thuốc trị lo âu và trầm cảm.
Hạn chế sử dụng nhiều chất tạo ngọt
Việc không lạm dụng chất tạo ngọt hoặc chọn loại phù hợp và sử dụng với lượng vừa phải là cách tốt nhất để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe của trà xanh. Protein và chất béo trong sữa có thể làm giảm tác dụng chống oxy hóa của trà. Thêm quá nhiều đường không chỉ làm mất đi lợi ích tốt mà còn có thể dẫn đến tăng cân và các bệnh rối loạn chuyển hóa như tiểu đường và bệnh tim mạch nếu uống thường xuyên. Ngoài ra, việc thêm mật ong vào trà khi còn nóng sẽ làm giảm giá trị dinh dưỡng của mật ong; nhiệt độ an toàn khi thêm mật ong vào trà nên ở khoảng 40-50 độ C.
Việc không lạm dụng chất tạo ngọt hoặc chọn loại phù hợp và sử dụng với lượng vừa phải là cách tốt nhất để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe của trà xanh
Hạn chế uống trà xanh khi cần thiết
Những người bị thiếu máu, đang mang thai, cho con bú hoặc trong kỳ kinh nguyệt nên thận trọng khi sử dụng trà xanh. Tannin và catechin trong trà xanh có thể làm giảm khả năng hấp thụ sắt tại niêm mạc ruột, gia tăng nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt. Caffeine trong trà xanh có thể gây tăng nhịp tim, kích thích bài tiết nước tiểu, dễ dẫn đến mất nước và gây mất ngủ, mệt mỏi cho phụ nữ mang thai nếu uống nhiều. Ngoài ra, caffeine còn có thể giảm hấp thụ một số dưỡng chất quan trọng trong thai kỳ như sắt, canxi và folate.
Chuyên gia Nguyễn Thị Thương nhấn mạnh rằng caffeine trong trà xanh có thể truyền qua sữa mẹ, gây kích thích và ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ sơ sinh. Dù lượng caffeine trong trà xanh thấp hơn so với cà phê, việc thai phụ uống quá nhiều trà xanh vẫn có thể ảnh hưởng đến thai nhi.
Không thay thế nước lọc bằng trà xanh
Dù trà xanh có nhiều lợi ích, nhưng không nên thay thế hoàn toàn nước lọc trong chế độ ăn uống hàng ngày. Nước lọc là thiết yếu để duy trì sự sống và là môi trường cho các quá trình trao đổi chất, mà không chứa caffeine hay calo.
Người trưởng thành có thể uống từ 2-3 tách trà xanh mỗi ngày (tương đương khoảng 400-600 ml) để tận dụng những lợi ích của nó. Mỗi người nên điều chỉnh lượng trà sao cho phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu cá nhân của mình.
