Phát biểu nhân dịp mẫu xe Yamaha YZF-R1 đoạt giải “Thiết kế Đức”, giải thưởng quốc tế thứ 4 mà mẫu xe này giành được, ông Kunihiko Miwa – Giám đốc điều hành cao cấp của Yamaha cho biết mục tiêu xuyên suốt hành trình phát triển YZF-R1 là tốc độ và tốc độ.
Giấc mơ tốc độ
Ít người biết chiếc R1 là đứa con tinh thần của Kunihiko Miwa. Ông giám sát ba nhóm phát triển các dự án YZF-R1, YZF R6 và YZF R7. Thế nhưng ở thời điểm bắt tay vào dự án R1 năm 1998, dấu ấn đầu tiên của Miwa lại là hộp số. Ông là người tạo ra loại hộp số bánh răng xếp chồng đầu tiên trên thế giới. Thiết kế mang tính cách mạng này cho phép động cơ của YZF-R1 không chỉ nhẹ mà còn ngắn, đồng nghĩa với việc bộ khung gầm có thể sử dụng gắp dài hơn để có lực kéo lớn hơn mà không thay đổi chiều dài cơ sở. Hiện nay thiết kế hộp số này cùng các cải tiến mới nhất đã được sử dụng rộng rãi trên hầu hết xe đua của các hãng xe tham gia giải MotoGP.
Nói thế không có nghĩa là dự án YZF-R1 chẳng có gì đặc sắc ngoài hộp số. Ngay từ khi ra đời, chiếc R1 đã được mệnh danh là quái thú nhờ tốc độ và vẻ ngoài đầy tính hăm dọa của nó, đến mức ở lần nâng cấp vào năm 2002, nó đã được “làm mềm mại” hơn, chẳng hạn như việc bỏ màu đỏ của yên xe, bởi theo Yamaha, thế giới mô tô lúc ấy chưa sẵn sàng cho việc chấp nhận một mẫu xe “bạo lực” như YZF-R1. Theo thời gian, các bản nâng cấp R1 vẫn đều đặn cho ra những cải tiến cực kỳ hiệu quả mà điển hình là hệ thống phun nhiên liệu thông minh và bộ khung Deltabox. Dù vậy, YZF-R1 gặp sự cạnh tranh dữ dội từ các chiến binh khác như Suzuki GSX-R1000 hay Kawasaki ZX-10R.
Cuộc cách mạng từ đường đua
Năm 2009 đánh dấu bước ngoặt trong lịch sử phát triển mẫu xe YZF-R1. Dù ở lần nâng cấp lớn vào năm 2007, chiếc R1 đã mang khá nhiều công nghệ xe đua trên đường đua MotoGP như hệ thống điều khiển bướm ga fly-by-wire, cơ cấu kiểm soát điện tử van biến thiên hay ly hợp trượt kiểu mới hỗ trợ tốc độ sang số, thì phải đến 2009 khi YZF-R1 chính thức “mượn” nốt động cơ từ mẫu xe đua M1 từng làm nên tên tuổi của Valentino Rossi tại các giải MotoGP, cuộc cạnh tranh khốc liệt với các địch thủ mới tạm thời chấm dứt.
Chiếc 2017 Yamaha YZF-R1 cũng chính là thế hệ thứ sáu của dòng xe R1 tính từ năm 2009. Đặc điểm nổi bật nhất của nó dĩ nhiên là động cơ 4 xi lanh thẳng hàng DOHC 16 van dung tích 998cc kiểu crossplane với các cổ khuỷu bố trí ở góc 90 độ giúp tăng khả năng truyền động tới bánh sau và cải thiện đặc tính cân bằng khi xe tăng giảm tốc đột ngột, đặc biệt là lúc ôm cua. Động cơ của phiên bản R1 thế hệ thứ sáu có cỡ nòng xi lanh 79mm, lớn hơn phiên bản cũ 1mm và hành trình piston 50,9mm, ngắn hơn phiên bản cũ 1,1mm, thanh truyền chữ H sử dụng vật liệu titanium, cho công suất tối đa 198 mã lực tại 13500 vòng/phút và mô men xoắn cực đại 112,4 Nm tại 11500 vòng/phút. Sức mạnh này cho phép YZF-R1 đạt tới tốc độ tối đa 300 km/giờ.
Những ưu việt của hệ thống điện tử
2017 Yamaha YZF-R1 trang bị hầu hết hệ thống điều khiển điện tử hiện đại nhất của công nghệ dùng cho mô tô. Một hệ thống cơ-điện tử điều khiển bướm ga theo công nghệ ride-by-wire và khối điều khiển đo lường quán tính sáu hướng IMU (Inertial Measurement Unit) – gồm ba bộ cảm biến gia tốc, cảm biến từ trường và cảm biến vận tốc góc sử dụng con quay hồi chuyển bố trí trên một trục tọa độ 3 chiều trực giao – kết hợp với nhau tạo nên trung tâm điều khiển điện tử trên chiếc xe này. Khối IMU có tác dụng mô phỏng chuyển động của xe trong không gian 3 chiều để đưa ra phương án xử lý nhằm đảm bảo quỹ đạo tối ưu, nhờ đó YZF-R1 vận hành rất ổn định cả trên đường thẳng và khi vào cua. Khi xe bắt đầu khởi động, hệ thống kiểm soát khởi động LCS (Launch Control System) được kích hoạt nhằm hạn chế số vòng tua máy ở 10000 vòng/phút mà không phụ thuộc vào vị trí bướm ga, đồng thời hệ thống kiểm soát chống bốc đầu LIF (Lift Control System) cũng hoạt động đảm bảo bánh trước tiếp xúc với mặt đường.
Các công nghệ từng có trên dòng xe đua M1 được áp dụng trên YZF-R1 gồm hệ thống sang số nhanh bỏ qua ly hợp QSS (Quick Shift System) hỗ trợ chuyển số mà không cần giảm ga, hệ thống kiểm soát trượt SCS (Slide Control System) căn cứ vào tốc độ và góc cua để can thiệp vào động cơ nhằm giúp xe tăng thêm độ bám đường, giảm nguy cơ văng xe do trượt bánh. Xe còn có thêm hệ thống kiểm soát lực kéo TCS (Traction Control System) 6 chế độ có tác dụng ngăn ngừa việc mất độ bám đường khi tăng tốc cũng như vào cua. Ngoài ra xe cũng sử dụng những công nghệ khác của dòng xe đua M1 như hệ thống điều khiển bướm ga bằng chip điện tử YCC-T (Yamaha Chip Controlled-Throttle), hệ thống nạp nhiên liệu thông minh YCC-I (Yamaha Chip Controlled-Intake). Các hệ thống điện tử nói trên được tích hợp vào bảng điện tử Ride Control nằm phía trước tay lái để người lái dễ dàng cài đặt các chế độ ngay khi bắt đầu nổ máy. Dữ liệu điện tử trên cụm điều khiển chính của xe có thể gửi về máy tính bảng hoặc điện thoại di động thông qua hệ thống GPS và Wi-fi.
Các hệ thống khác
Khung gầm của 2017 Yamaha YZF-R1 sử dụng kiểu Deltabox dùng trên dòng xe đua M1 với triết lý thiết kế coi động cơ như một thành phần của cấu trúc nhằm làm giảm trọng lượng toàn xe. Chiều dài cơ sở của xe ngắn hơn phiên bản trước 10mm. Xe có hốc hút giớ lớn mô phỏng theo dòng xe đua M1, hệ thống đèn pha công nghệ LED tích hợp bên trong bóng Projector. Bình xăng 17 lít của xe làm từ hợp kim nhôm nhẹ.
Xe lắp lốp Pirelli loại Diablo Supercorsa 17 inch nhưng kích thước la-giăng hợp kim magie có khác nhau, mẫu R1 và R1S dùng la-giăng 120/70 cho bánh trước và 190/55 cho bánh sau, mẫu R1M dùng la-giăng 200/55 cho bánh sau. Phanh trước dùng đĩa đôi đường kính 320mm với 4 piston thủy lực, phanh sau đĩa đơn đường kính 220mm với 1 piston thủy lực. Yamaha YZF-R1 trang bị hệ thống phanh đồng bộ của Yamaha UBS (Unified Brake System). Trong trường hợp sử dụng phanh trước khi xe ở tốc độ cao, UBS sẽ cung cấp áp suất tới piston thủy lực ở đĩa phanh sau để bổ trợ lực phanh nhằm giúp quá trình phanh được cân bằng, không bị văng đuôi. Khối điều khiển đo lường quán tính IMU sẽ tính toán sao cho các hệ thống UBS và chống bó phanh ABS tác động một cách thích hợp đến quá trình phanh, thậm chí trong những tình huống phanh phức tạp như rà phanh trong lúc ôm cua hẹp (đây là kỹ thuật thường được tay đua Valentino Rossi sử dụng).
Hệ thống treo của 2017 Yamaha YZF-R1 mẫu M sử dụng phuộc Öhlins hành trình ngược đường kính 43mm cho bánh trước và monoshock hành trình 120mm cho bánh sau. Đối với mẫu R1 và R1S, phuộc Öhlins thay bằng loại KYB.
Nhìn chung, với việc mượn hầu hết công nghệ và thiết kế từ chủng xe đua vô địch MotoGP Yamaha YZF-M1, chiếc YZF-R1 đang tạm dẫn các đối thủ trong phân khúc Speed Racer, đặc biệt là đối thủ cạnh tranh trực tiếp Suzuki GSX-R1000. Tuy nhiên công nghệ phát triển không ngừng và chắc chắn những người mê xe sẽ còn được chứng kiến nhiều cuộc tranh tài giữa các chiến binh tốc độ trong thế giới siêu mô tô thể thao.
THÔNG SỐ KỸ THUẬT
| Động cơ | DOHC 4 xi lanh thẳng hàng kiểu crossplane, làm mát bằng chất lỏng |
| Dung tích | 998cc |
| Công suất cực đại | 200 mã lực tại 13500 vòng/phút |
| Mô men xoắn cực đại | 112,4Nm tại 11500 vòng/phút |
| Hộp số | Liền khối 6 cấp |
| Tiêu hao nhiên liệu | 7,2 lít/100km |
| Khí thải CO2 | 167g/km |
| Khung gầm | Nhôm kiểu Deltabox |
| Góc nghiêng trục lái | 24 độ |
| Lốp trước/Đĩa phanh trước | 120/70. Đĩa đôi đường kính 320mm |
| Lốp sau/Đĩa phanh sau | 190/55. Đĩa đơn đường kính 220mm |
| Chiều dài tổng thể | 2055mm |
| Chiều rộng tổng thể | 690mm |
| Chiều cao tổng thể | 1150mm |
| Chiều cao yên | 855mm |
| Chiều dài trục cơ sở | 1405mm |
| Khoảng sáng gầm xe tối thiểu | 120mm |
| Trọng lượng cả bình dầu và xăng | 199kg |
| Dung tích bình xăng | 17 lít |
Tháng 9 năm 2015, Yamaha ra mắt phiên bản YZF-R1 60th Anniversary Edition kỷ niệm 60 năm thành lập hãng. Về thông số kỹ thuật, chiếc R1 phiên bản 60 năm không có gì khác với mẫu R1 bản tiêu chuẩn. Sẽ dễ phân biệt chiếc R1 phiên bản 60 năm nhờ màu vàng chủ đạo giống như những chiếc mô tô của Yamaha trên đường đua MotoGP. Ống xả của xe sử dụng hàng hiệu Akrapovic và phần nhựa ốp hai bên có dán tem 60th Anniversary. Phiên bản này hiện đã có mặt tại Việt Nam. Khách hàng có thể đến xem tại showroom của Motosport 217 Nguyễn Thị Minh Khai, Q1, TPHCM.
Cùng Xevathethao.vn trải nghiệm siêu mô tô R1
Thực hiện: Xevathethao
Mô tô: Yamaha YZF-R1 60th Anniversary Edition
Cửa hàng: Motosport (217 Nguyễn Thị Minh Khai, Q1, TPHCM)
